Биология тест тапсырмалары жинағы
Вариант 1
1. Жасушааралық зат алмасу жүретін, көршілес жасуша цитоплазмаларын өзара байланыстыратын
саңылаулар орналасады:
А) Цитоплазмада D) Вакуольде
В) Жасуша қабықшасында Е) Пластидтерде
С) Ядрода
2. Түтікті-талшықты шоқтар орналасқан сабақтың қабаты:
А) Қабық D) Тін
В) Камбий Е) Сүрек
С) Өзек
3. Кактус тікенектері – түрі өзгерген:
А) Жапырақ D) Тамыр
В) Өркен Е) Гүл
С) Жеміс
4. Фагоцитоз құбылысын зерттеген ғалым:
А) Ч. Дарвин D) Т. Шванн
В) В. Гельмонт Е) К. Тимирязев
С) И. Мечников
5. Пішіні шар тәрізді бактериялар:
А) Бактериондар D) Коккалар
В) Таяқша тәрізділер Е) Спирилдер
С) Оралма тәрізділер
6. Қосжарнақтылар класына жатады:
А) Алаботалылар тұқамдасы D) Астық тұқымдасы
В) Інжугүл тұқымдасы Е) Лалагүлдер тұқымдасы
С) Пияз тұқымдасы
7. Құлқайырлар тұқымдасына жататын дәрілік өсімдік:
А) Гибискус D) Айдаршөп (шток-роза)
В) Құлқайыр Е) Жалбыз тікен
С) Шәйқұрай
8. Көпжасушалы ағзалар жасушаларының ішкі қабаты:
А) Энтодерма D) Мезодерма
В) Эктодерма Е) Гиподерма
С) Кутикула
9. Қосжақтаулы былқылдақ денелілердің өкілі:
А) Жалаңаш шырыш D) Тоспаұлуы
В) Мидия Е) Каракатица
С) Кальмар
10. Органикалық дүниенің тарихи дамуындағы жануарлардың жоғарғы тобы:
А) Жалпақ құрттар D) Жұмыр құрттар
В) Былқылдақденелілер Е) Желілілер
С) Буынаяқтылар
11. Жылқы жатырында ұрықтың даму және пісіп жетілу уақыты:
А) 9 ай D) 12 ай
В) 3 ай Е) 10 ай
С) 7 ай
12. Эпителий ұлпасының түріне жатпайды:
А) Борпылдақ D)Тығыз
В) Безді Е) Кірпікшелі
С) Негізгі
13. Мінез-құлық, тәрбие, сөйлеу, есте сақтау, ойлау реттеледі:
А) Үлкен ми сыңары қыртысы қызметі арқылы D) Ортаңғы ми қызметі арқылы
В) Сопақша ми қызметі арқылы Е) Мишық қызметі арқылы
С) Аралық ми қызметі арқылы
14. Жарық сезгіш құтышаларда болатын сезімтал зат:
А) Йодопсин D) Эферин
В) Родопсин Е) Цианкобаламин
С) Лизоцин
15. Сүйектердің қозғалмалы байланысы:
А) Бунақ D) Шеміршек
В) Буын Е) Сүйек тігісі
С) Байланыс
16. Бұл дәруменнің жетіспеуінен қаназдық кезінде оттегінің гемоглобинмен байланысы төмендейді:
А) В1 D) В12
В) В2 Е) С
С) В6
17. Қан қысымының жоғарлауы:
А) Гипотония D) Гипергликемия
В) Гипертония Е) Тахикардия
С) Гипогликемия
18. Үш түбірлі тістер
А) Барлығы D) Үстіңгі жақ азу тістері
В) Күрек тістер Е) Астыңғы жақ азу тістері
С) Ит тістер
19. Заттардың сыртқа шығарылуына қатыспайды:
А) Өкпе D) Бүйрек
В) Тері Е) Ішек
С) Бұлшық ет
20. Қоршаған орта температурасы жоғарылағанда жылу берудің ұлғаю себебі:
А) Қан тамырлары кеңейеді D) Қандағы қант мөлшерінің жоғарлауы
В) Май бездерінің бөлулері Е) Тер шығарудың азаюы
С) Қан тамырларының тарылуы
21. Сперматозоид пен жұмыртқа клеткасының қосылып, зиготаның пайда болу процесі:
А) Филогенез D) Даму
В) Онтогенез Е) Ұрықтану
С) Өсу
22. Организмнің тітіркенуін қамтамасыз ететін катиондар:
А) N, P, K D) Mg, Fe, S
В) K, Mg, H Е) S, Na, F
С) K, Na, Ca
23. Ұрық жапырақшаларының сыртқы қабаты:
А) Эктодерма D) Зигота
В) Мезодерма Е) Бластула
С) Энтодерма
24. Түрден жоғары систематикалық топтар: тұқымдастар, туыстар, отрядтар, кластар, типтердің эволюциялық
түзілісі:
А) Микроэволюция D) Филогенез
В) Макроэволюция Е) Этология
С) Эмбриология
25. Гомологиялық хромосомдарда орналасқан және бір белгінің дамуын анықтайтын жұп гендер:
А) Гомологиялық гендер D) Фенотип
В) Аллельды гендер Е) Гаметалар
С) Генотип
26. Гендер құрылысының өзгеруі, нуклеотидтін орналасу тәртібінің бұзылуы кезінде пайда болатын аурулар:
А) Гендік D) Филогенетика
В) Хромосомалық Е) Цитогенсиз
С) Альбинизм
27. Табиғаттың маусымдық құбылыстарының заңдылықтарын зерттейтін ғылым:
А) Селекция D) Биоценотика
В) Этология Е) Физиология
С) Фенология
28. Бір түр қорегінің қалдығымен екінші түр өкілінің қоректенуі, бұл жағдайда бір-біріне зиян
келмейді:
А) Конкуренция (бәсекелестік) D) Симбиоз
В) Жыртқыштық Е) Комменсализм
С) Паразитизм
29. Сандық пирамида ережесін ғылымға алғаш рет енгізді:
А) Э. Геккель D) Ч. Элтон
В) К. Мебиус Е) А. Тенсли
С) Ю. Либих
30. Тіршілік таралған жердің беткі қабаты:
А) Атмосфера D) Стратосфера
В) Литосфера Е) Биосфера
С) Гидросфера
Вариант 2
1. Өсімдіктер жасушасына ғана тән органоид:
А) Рибосома D) Ядро
В) Ядрошық Е) Пластид
С) Митохондрия
2. Інжугүлдің түрі өзгерген өркені:
А) Сояу D) Шырынды сабақ
В) Түйнек Е) Пиязшық
С) Тамырсабақ
3. Түйнек арқылы көбейеді:
А) Бүлдірген D) Қарағай
В) Құлпынай Е) Гиацинт (сүмбілшаш)
С) Картоп
4. Қан ұюына қатысатын омыртқалы жануарлардың қан жасушалары:
А) Антидене D) Эритроцидтер
В) Лейкоциттер Е) Тромбоцидтер
С) Пластидтер
5. Жасушалары екі-екіден орналасқан бактериалар:
А) Коккалар D) Спирилдер
В) Диплококкалар Е) Сарциналар
С) Стафилококкалар
6. Қосжарнақтылар класына жатады:
А) Құртқашаштар тұқымдасы D) Астық тұқымдасы
В) Лалагүлдер тұқымдасы Е) Пияз тұқымдасы
С) Асқабақ тұқымдасы
7. Раушангүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық шөптесін өсімдік:
А) Қара сұлы D) Шыршай
В) Қыша Е) Қанат жеміс
С) Ақбасқурай
8. Ішекқуыстылардың қозғалмайтын өкілі:
А) Гидра D) Медуза
В) Маржан Е) Актиния
С) Құлақты медуза
9. Басаяқты былқылдақденелілердің өкілі:
А) Жалаңаш шырыш D) Тоспаұлуы
В) Мидия Е) Айқұлақ
С) Кальмар
10. Желілілерге жатпайтын жануарлар:
А) Қандауырша D) Былқылдақденелілер
В) Балықтар Е) Қосмекенділер
С) Құстар
11. Суда тіршілік ететін сүтқоректі:
А) Көртышқан D) Құндыз
В) Түрпі Е) Кенгуру
С) Бұлғын
12. Дәнекер ұлпаның түріне жатпайды:
А) Өткізгіш D) Сүйек
В) Талшықты Е) Қан
С) Шеміршек
13. Бас миының қабынуы – энцефалитті таратады:
А) Үй жануарлары D) Кенелер
В) Құстар Е) Бунақденелілер
С) Кемірушілер
14. Адам «ақшам соқыр» ауруы кезінде:
А) Алыс заттарды көрмейді D) Күндіз заттарды ажырата алмайды
В) Заттарды жақыннан көрмейді Е) Заттардың түсін ажырата алмайды
С) Кешкі уақытта заттарды ажырата алмайды
15. Сүйек түзіледі:
А) Жасуша аралық заттан D) Жүйке ұлпасынан
В) Эпителий ұлпасынан Е) Әр түрлі ұлпалардан
С) Дәнекер ұлпасынан
16. Лейкоциттердің негізгі қызметі:
А) Қоректік D) Қан ұюға қатысу
В) Тыныс алу Е) Қорғаныш
С) Тасымалдау
17. Жүрек жиырылуын жиілететін, қан қысымын арттыратын гормон:
А) Тироксин D) Эстроген
В) Паратгормон Е) Адреналин
С) Инсулин
18. Сүт тістердің саны:
А) 10 D) 25
В) 15 Е) 30
С) 20
19. Бүйректің атқаратын функциясы:
А) Ағзадан қанттың артық мөлшерін шығарады D) Глюкозаны гликогенге айналдырады
В) Ағзадан қорытылмаған заттарды шығарады Е) Катализатор қызметін атқарады
С) Ыдырау сұйық өнімдерін шығарады
20. Терінің күбірткі ауруында:
А) Тері эпидермисі қабынады D) Саусақтағы тырнақ көбесінің іріңдеп қабынуы
В) Май бездері қабынуы Е) Тері бездерінің қабынуы
С) Шаш ұясы қабынады
21. Таулы климат жағдайында организмнің өтем реакциясы:
А) Реабсорбция және клеткаларда судың жиналуының күшеюі В) Гемоглобиннің оттегін қажетсінуінің артуы, қор жинақтайтын мүшелерден қан кетуі
С) Тер болу арқылы организмнің температураны сақтауы
D) Қан айналымының күшеюі, зат алмасуының артуы
Е) Артериялық қан қысымының артуы
22. Жай қанттар:
А) Моносахаридтер D) Крахмал
В) Дисахаридтер Е) Мальтоза
С) Полисахаридтер
23. Ұрық жапырақшаларының ішкі қабаты:
А) Эктодерма D) Зигота
В) Мезодерма Е) Бластула
С) Энтодерма
24. Түр немесе басқа систематикалық топтардың тіршілік үшін күрестегі жеңісі:
А) Макроэволюция D) Биологиялық прогресс
В) Микроэволюция Е) Биологиялық регресс
С) Морфологиялық критерий
25. Организмнің ата-анадан алынған барлық гендерінің жиынтығы:
А) Хромосомалар D) Генотип
В) Гаметалар Е) Гетерозигота
С) Фенотип
26. Аутосомды хромосомалардың 21-ші жұбында артық бір хромосома болатын аурудың түрі:
А) Даун ауруы (синдромы) D) Альбинизм ауруы
В) Клайнфельтер ауруы Е) Дальтонизм ауруы
С) Шершевский ауруы
27. Организмнің күннің ұзақтығына, күн мен түннің алмасуына реакциясы:
А) Биоценотика D) Фотопериотизм
В) Фототрофтылар Е) Биологиялық ырғақ
С) Биоиндикатор
28. Екі түрдің де болуы міндетті, екі жаққа бірдей пайда әкелетін симбиозды қарым-қатынастар:
А) Конкуренция (бәсекелестік) D) Мутуализм
В) Паразитизм Е) Зоохория
С) Комменсализм
29. Экожүйедегі организмдердің сандық көрсеткіштерін анықтайды:
А) Сандық пирамида D) Өнімділік
В) Биомаса пирамидасы Е) Сукцессия
С) Энергия пирамидасы
30. Космоспен шектелетін біздің планетамыздан кеңістігі:
А) Гидросфера D) Батиаль
В) Литосфера Е) Абиссаль
С) Атмосфера
Вариант 3
1. Өсімдікке жасыл түс беретін және органикалық зат түзуге қатысатын пластидтер:
А) Хлоропластар D) Вакуоль
В) Хромопластар Е) Лейкопластар
С) Митохондриялар
2. Бүлдіргеннің түрі өзгерген жер асты өркені – тамыр сабағы:
А) Жатаған D) Қысқарған
В) Шырынды Е) Түйнек тәріздес
С) Бұршақ тәріздес
3. Пияз, сарымсақ, қызғалдақ көбейеді:
А) Түйнек арқылы D) Пиязшықтары арқылы
В) Тамырсабақ арқылы Е) Қалемше арқылы
С) Мұртшалары арқылы
4. Су мен ақуыздан тұратын қанның сұйық бөлігі:
А) Цитоплазма D) Кариоплазма
В) Плазма Е) Сұйықтық
С) Жасуша шырыны
5. Жасушалары төрт-төрттен орналасқан бактериялар:
А) Коккалар D) Спирилдер
В) Диплококкалар Е) Тетракоккалар
С) Стафилококкалар
6. Даражарнақтылар класына жатады:
А) Бұршақ тұқымдасы D) Алқалылар тұқымдасы
В) Раушангүлділер тұқымдасы Е) Құртқашаштар тұқымдасы
С) Алаботалылар тұқымдасы
7. Жапырағы үшқұлақты күрделі жапырақ:
А) Таңқурай D) Итмұрын
В) Қазтабан Е) Шетен
С) Шие
8. Ағзаның қайта қалпына келуіне қатысатын ішекқуыстылардың жасушалары:
А) Жүйке D) Ас қорыту
В) Тері-бұлшық ет Е) Аралық
С) Атпа
9. Ағаштан жасалған құрылыстар мен кеме түбін тесетін қосжақтаулы былқылдақдене:
А) Устрица D) Мидия
В) Жалақаш шырыш Е) Кемеқұрт
С) Сегізаяқ
10. Омыртқасы жоқ желілі жануар:
А) Қандауыршалар D) Балықтар
В) Қосмекенділер Е) Бауырымен жорғалаушылар
С) Құстар
11. Қазақстанның Қызыл Кітабына енген сүтқоректі кемірушілер отрядының өкілі:
А) Көксуыр D) Құмқоян
В) Жұпар тышқан Е) Қара кірпі
С) Жертесер
12. Жүйке ұлпасының жасушасы:
А) Нейрон D) Миоцит
В) Нейроглия Е) Нефрон
С) Эритроцит
13. Бас миы торлы қабықшасының қабынуы:
А) Холецистит D) Отин
В) Арахноидит Е) Бронхит
С) Панкреатит
14. Жақыннанкөргіштік кезінде кескін түседі:
А) Торлы қабықтың артына D) Соқыр даққа
В) Торлы қабыққа Е) Сары даққа
С) Торлы қабықтың алдына
15. Сүйектің өсуі мына ұлпа жасушаларының бөлінуіне байланысты:
А) Сүйек ұлпасының D) Сүйек кемігінің
В) Шеміршек ұлпасының Е) Бұлшық ет ұлпасының
С) Борпылдақ ұлпаның
16. Жарадан аққан ірің – ол:
А) Клетка аралық заттар D) Өлген эритроциттер, ұлпалар
В) Ұлпа сұйықтығы Е) Өлген тромбоциттер, ұлпалар, клеткалар
С) Өлген лейкоциттер, ұлпалар, клеткалар
17. Организмде калий иондары жүрекке мына жүйе тәріздес әсер етеді – ол:
А) Жұлын D) Мишық
В) Симпатикалық жүйе Е) Варолиев көпірі
С) Парасимпатикалық жүйе
18. Адамға ақыл тіс пайда болады:
А) 18 жаста D) 30 жаста
В) 20-22 жаста Е) 35 жаста
С) 26 жаста
19. Несепағар қан тамырлары мен жүйкелер орналасқан бүйректің ішкі қуысы:
А) Бүйрек астаушасы D) Капсула
В) Камера Е) Қатпар
С) Нефрон
20. Егер денені күйдірсе, күйген жерді жуу керек:
А) Бор қышқылымен D) Формалинмен
В) Ас тұзының ерітіндісімен Е) Кез-келген химиялық зат ерітіндісімен
С) Ас содасы ерітіндісімен
21. ДНК молекуласы тұрады:
А) Бір қатар спиральдан D) Төрт қатар спиральдан
В) Екі қатар спиральдан Е) Бес қатар спиральдан
С) Үш қатар спиральдан
22. Екі моносахаридтің қосылысы:
А) Глюкоза D) Дисахарид
В) Фруктоза Е) Полисахарид
С) Галактоза
23. Ұрық жапырақшаларының аралық қабаты:
А) Эктодерма D) Зигота
В) Мезодерма Е) Бластула
С) Энтодерма
24. Тіршілік ету орта жағдайларына бейімдеушілік деңгейінің төмендеуі, түр санының азаюы, түр ареалының тарылуы байқалады:
А) Макроэволюция D) Биологиялық прогресс
В) Микроэволюция Е) Биологиялық регресс
С) Морфологиялық критерий
25. Организмнің сыртқы және ішкі белгілерінің жиынтығы:
А) Хромосомалар D) Генотип
В) Гаметалар Е) Гетерозигота
С) Фенотип
26. Ер адамдарда кездесетін артық жыныс Х-хромосоманың болуы кезінде пайда болатын ауру түрі:
А) Даун ауруы (синдромы) D) Альбинизм ауруы
В) Клайнфельтер ауруы Е) Дальтонизм ауруы
С) Шершевский ауруы
27. Белгілі бір аймақта немесе территорияда тіршілік ететін особьтардың (даралардың) мөлшері:
А) Туылым D) Популяция құрылымы
В) Тығыздығы Е) Өсім
С) Саны
28. Өсімдіктер тұқымдастарының жануарлар арқылы таралу құбылысы:
А) Симбиоз D) Зоохория
В) Комменсализм Е) Аллелопатия
С) Мутуализм
29. Экожүйеде уақыттың белгілі бір аралығында жалпы құрғақ салмақты анықтайды:
А) Сандық пирамида D) Өнімділік
В) Биомаса пирамидасы Е) Сукцессия
С) Энергия пирамидасы
30. Биосфераның ауа қабаты:
А) Гидросфера D) Батиаль
В) Литосфера Е) Абиссаль
С) Атмосфера
Вариант 4
1. Жасуша шырыны болады:
А) Цитоплазма D) Вакуоль
В) Ядро Е) Митохондрия
С) Хлоропласт
2. Алма мен терек жапырақтарының жүйкеленуі:
А) Саусақсалалы D) Доғалы
В) Параллель Е) Қауырсын тәрізді торлы
С) Үшқұлақты
3. Гүлден дамиды:
А) Жеміс пен тұқым D) Тамыр
В) Жапырақ Е) Сабақ
С) Өркен
4. Өзен шаянының қорегін ұстауға арналған аяғы:
А) Құрсақ аяқтары D) Жақ аяқтары
В) Жүргіш аяқтары Е) Қысқыш
С) Құйрық жүзбе қанаты
5. Жасушалары жүзім тәріздес шоқтанып орналасқан бактериялар:
А) Коккалар D) Спирилдер
В) Диплококкалар Е) Тетракоккалар
С) Стафилококкалар
6. Даражарнақтылар класына жатады:
А) Бұршақ тұқымдасы D) Алқалылар тұқымдасы
В) Раушангүлділер тұқымдасы Е) Астық тұқымдасы
С) Алаботалылар тұқымдасы
7. Жапырағы жай, раушангүлділер тұқымдасына жататын өсімдік:
А) Таңқурай D) Итмұрын
В) Қазтабан Е) Шетен
С) Шие
8. Әктен түзілген қаңқаларынан рифтер түзілетін ішекқуыстылар:
А) Гидралар D) Медузалар
В) Актиниялар Е) Құлақты медуза
С) Көпаяқты
9. Көкөніс және жемістерге зиян келтіретін бауыраяқты былқылдақдене:
А) Ұлулар D) Мидия
В) Жалаңаш шырыш Е) Кемеқұрт
С) Айқұлақ
10. Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеген ғалым:
А) А. Ковалевский D) С. Навашин
В) Н. Вавилов Е) Л. Пастер
С) Ч. Дарвин
11. Қазақстанның таулы аймақтарында кездесетін аюлар тұқымдасының түрі:
А) Ақ аю D) Гималай аюы
В) Ақ кеуделі аю Е) Қоңыр аю
С) Малай аюы
12. Нейронның ұзын өсіндісі:
А) Сома D) Синапс
В) Дендрит Е) Дене
С) Аксон
13. Вегетативтік жүйке жүйесі анатомиялық ерекшеліктері мен атқаратын қызметіне байланысты
бөлінеді:
А) Шеткі және орталық D) Симпатикалық және парасимпатикалық
В) Шеткі және соматикалық Е) Соматикалық және вегетативтік
С) Орталық және симпатикалық
14. Алыстанкөргіштік кезінде адамға берілетін көзілдірік:
А) Дөңес линзамен D) Екі жақты дөңес
В) Ойыс Е) Мүлдем берілмейді
С) Екі жақты ойыс
15. Сүйек құрамындағы көп мөлшердегі заттар:
А) Органикалық D) Клетка аралық
В) Бейорганикалық Е) Органикалық заттар және су
С) Су
16. Фагоцитоз құбылысын ашқан ғалым:
А) И.П.Павлов D) Н.А.Семашко
В) И.И.Мечников Е) Г.Н.Сперанский
С) И.М.Сеченов
17. Жүректің ұлпалары зақымданатын аурудың түрі:
А) Ангина D) Ревматизм
В) Гайморит Е) Ларингит
С) Фарингит
18. Тістің сүйегіне бекитін бөлігінің үстін қаптайтын зат:
А) Кіреуке (эмаль) D) Мойыны
В) Дентин Е) Ұлпа
С) Тіс сауыты
19. Бүйрек құрылатын ерекше жасушалар:
А) Нейрондар D) Миоцит
В) Нефрондар Е) Остеоцит
С) Нейроглин
20. Егер денені сілті күйдірсе, күйген жерді жуу керек:
А) Күкірт қышқылының ерітіндісімен D) Сірке қышқылының ерітіндісімен
В) Азот қышқылының ерітіндісімен Е) Карбол қышқылының ерітіндісімен
С) Тұз қышқылының ерітіндісімен
21. Ген дегеніміз:
А) Нәруыз молекуласының мономері
В) Эволюциялық процестер үшін материал
С) Нәруыздың алғашқы құрылымы жазылған ДНК молекуласының бөлігі
D) Ата-анасы белгілерінің ұрпақ беру қабілеттілігі
Е) Ядроның құрылымдық элементі
22. 1 г көмірсу ыдырағанда түзіледі:
А) 10 кДж энергия D) 25 кДж энергия
В) 17,6 кДж энергия Е) 41,2 кДж энергия
С) 21,5 кДж энергия
23. Организмнің түрленіп дамуы:
А) Онтогенез D) Гаметогенез
В) Сперматогенез Е) Эмбриональды
С) Метаморфоз
24. Эволюция барысында тіршілік иелерінің құрылым деңгейін жоғарылататын белгілердің пайда болуы:
А) Биологиялық прогресс D) Ароморфоз
В) Биологиялық регресс Е) Метаморфоз
С) Морфологиялық прогресс
25. Бірдей аллельді гендері бар (АА немесе аа) организм гепатиті:
А) Гомозигота D) Доминатты
В) Гетерозигота Е) Рецессивті
С) Гетерогаметалы
26. Бір жыныс Х-хромосомасының болмауы кезінде байқалатын аурудың түрі:
А) Даун ауруы (синдромы) D) Альбинизм ауруы
В) Клайнфельтер ауруы Е) Дальтонизм ауруы
С) Шершевский ауруы
27. Кеңістікте орын алатын популяцияның аудан немесе көлем бірлігіне қатысты особьтардың
(даралардың) орташа саны:
А) Туылым D) Популяция құрылымы
В) Тығыздығы Е) Өсім
С) Саны
28. Бір түр организмжерінің екінші түр организмге әр түрлі заттарды бөлу жолымен әсері:
А) Симбиоз D) Өнімділік
В) Комменсализм Е) Сукцессия
С) Мутуализм
29. Экожүйеде энергиялық қозғалыс күшін немесе оның «өнімділігін» анықтайды:
А) Сандық пирамида D) Өнімділік
В) Биомаса пирамидасы Е) Сукцессия
С) Энергия пирамидасы
30. Биосфераның су қабаты:
А) Атмосфера D) Гидросфера
В) Тропосфера Е) Литосфера
С) Стратосфера
Вариант 5
1. Гүл күлтеріне, піскен жемістерге қызыл, сары түс беретін пластидтер:
А) Хлоропластар D) Вакуоль
В) Хримопластар Е) Лейкопластар
С) Митохондриялар
2. Сабақтың әр буынында бір жапырақ қана болған жағдайдағы жапырақтың орналасуы:
А) Қарама-қарсы D) Кезектесіп
В) Жеке Е) Топтанып
С) Буынды
3. Генеративті мүше:
А) Сабақ D) Жапырақ
В) Гүл Е) Тамыр
С) Өркен
4. Айқышты өрмекшінің аяқтарының саны:
А) Екі жұп D) Үш жұп
В) Төрт жұп Е) Бес жұп
С) Алты жұп
5. Жануарлардың өлекселері, өсімдіктердің қалдықтарымен қоректенетін бактериялар:
А) Автотрофтылар D) Консументтер
В) Сапрофиттер Е) Паразиттер
С) Продуценттер
6. Оңтүстіказиялық тропиктік орталық отаны болып саналады:
А) Өріктің D) Қызылшаның
В) Күріштің Е) Картоптың
С) Қарақұмықтың
7. Жапырағы қауырсын тәрізді күрделі раушангүлділер тұқымдасына жататын өсімдік:
А) Таңқурай D) Итмұрын
В) Қазтабан Е) Алма
С) Шие
8. Паразит құрттарды зерттеумен айналысатын ғылым:
А) Бриология D) Микология
В) Палеонтология Е) Гистология
С) Гельминтология
9. Тағам ретінде пайдаланатын қосжақтаулы былқылдақдене:
А) Ұлулар D) Мидия
В) Жалаңаш шырыш Е) Кемеқұрт
С) Айқұлақ
10. Қандауыршаның орталық жүйке жүйесінің қызметін атқарады:
А) Жүйке түйіндері D) Жүйке түтігі
В) Жұтқыншақ маңы түйіндер Е) Көлденең жүйкелер
С) Бас миы
11. Қытай – Малай орталығы отаны болып саналады:
А) Иттердің D) Ешкілердің
В) Сиырлардың Е) Түйелердің
С) Ламалардың
12. Қаңқа еттерін қызметін реттейді:
А) Вегетативті жүйке жүйесі D) Парасимпатикалық жүйке жүйесі
В) Соматикалық жүйке жүйесі Е) Шеткі жүйке жүйесі
С) Симпатикалық жүйке жүйесі
13. Симпатикалық вегетативтік ядро орналасады:
А) Үлкен ми сыңары қыртысында D) Мишықта
В) Сопақша мида Е) Жұлында
С) Ортаңғы ми
14. Оқу кезінде кітап көзден мынадай қашықтыққа алыс болуы тиіс:
А) 20-25 см D) 35-40 см
В) 25-30 см Е) 40-45 см
С) 30-35 см
15. Қаңқаның дұрыс дамуына әсер ететін дәрумен:
А) А D) С
В) В6 Е) Д
С) В12
16. Организмнің антиденені жасау қабілеттілігі организмде қалыптастырады:
А) Тромб түзелуден сақтауды D) Фибриннің фибринге айналуы
В) Ішкі ортаның тұрақтылығын Е) Протромбиннің тромбинге айналуы
С) Иммунитетті
17. Альвеолалардан тұратын тыныс алу мүшесі:
А) Жұтқыншық D) Кеңірдек
В) Көмекей Е) Танау қуысы
С) Өкпе
18. Тістің кіреуке қабатында пайда болған жарыққа іріңнің пайда болуы:
А) Пульпит D) Парадонтит
В) Стоматит Е) Парадонтоз
С) Тіс шірімесі
19. Бүйрек каналдарының юкстагломерулярлы жасушалары ренин нәруызын бөледі, ол:
А) Улы заттарды шығарады D) Реттеу функциясын атқарады
В) Қан түзеді Е) Қан қысымын реттеуге қатысады
С) Рефлекторлық функция атқарады
20. Адам организмінде ультракүлгін сәулелердің әсерінен түзіледі:
А) Д витамині және пигмент меланин D) Мейснер денешесі
В) Тері асты шел қабаты Е) Қоректену үшін органикалық заттар
С) Эпидермис клеткалары
21. ДНК молекуласында жазылған ақпаратты рибосомаға жеткізуші:
А) Цитоплазма D) Хромосома
В) Ақпараттық РНҚ Е) Гольджи аппараты
С) Тасымалдаушы РНҚ
22. Өздігінен ұрпақ шығаруға және дамуға қабілетті ұсақ биологиялық жүйе:
А) Клетка D) Популяция
В) Ұлпа Е) Түр
С) Организм
23. Түрдің тарихи дамуы
А) Онтогенез D) Гаметогенез
В) Филогенез Е) Метаморфоз
С) Сперматогенез
24. Тұқымқуалайтын өзгергіштік пен табиғи сұрыпталудың негізінде ұзақ уақыт бойы жүретін
процесс:
А) Биологиялық прогресс D) Ароморфоз
В) Биологиялық регресс Е) Метаморфоз
С) Морфологиялық прогресс
25. Аллельді гендері екі түрлі (Аа) организм гепатиті:
А) Гоиозигота D) Доминатты
В) Гетерозигота Е) Рецессивті
С) Гетерогаметалы
26. Өсімдіктердің жаңа іріктемелерін, жануарлардың бағалы қолтұқымдарын және
микроорганизмдердің қажетті штаммаларын шығару туралы ғылым:
А) Генетика D) Селекция
В) Физиология Е) Эмбриология
С) Ценология
27. Көбею нәтижесінде уақыт бірлігіне пайда болған жаңа особьтардың (даралардың) саны:
А) Саны D) Өлім
В) Тығыздығы Е) Өсім
С) Туылым
28. Жануарларды еліктіретін өсімдіктердің бөліп шығаратын заттары:
А) Консументтер D) Антрактанттар
В) Продуценттер Е) Репелленттер
С) Редуценттер
29. Тірі организмдерде жиі кездесетін химиялық элементтер:
А) Биогенді элементтер D) Ультрамикроэлементтер
В) Макроэлементтер Е) Мезоэлементтер
С) Микроэлементтер
30. Биосфераның қатты қабаты:
А) Атмосфера D) Гидросфера
В) Тропосфера Е) Литосфера
С) Стратосфера
Вариант 6
1. Жасушаның көбеюіне қатысады:
А) Ядро D) Рибосома
В) Вакуоль Е) Митохондрия
С) Цитоплазма
2. Сабақтың әр буынында екі жапырақтың бір-біріне қарама-қарсы бекініп орналасуы:
А) Жұп D) Буынды
В) Қарама-қарсы Е) Кезектесіп
С) Топтанып
3. Бақбақтың гүлшоғыры:
А) Шатыр D) Шоқпарбас
В) Собық Е) Қалқанша
С) Себет
4. Құс денесінің ауада ұстайтын қалықтау бетін құрайтын қауырсындары:
А) Қанат үсті D) Бағыттаушы
В) Қанатты қағушы Е) Мамық
С) Жабындық
5. Тірі ағза жасушаларындағы дайын ағзалық заттармен қоректенетін бактериялар:
А) Автотрофтылар D) Консументтер
В) Сапрофиттер Е) Паразиттер
С) Продуценттер
6. Жерортатеңіздік орталық отаны болып саналады:
А) Орамжапырақтың D) Күріштің
В) Құмайдың Е) Мақтаның
С) Томаттың
7. Жапырағы саусақ-салалы күрделі раушангүлділер тұқымдасына жататын өссімдік:
А) Таңқурай D) Итмұрын
В) Шетен Е) Құлпынай
С) Қазтабан
8. Әр түрлі мүшелер жүйесі түзілер жасушаның аралық қабаты:
А) Эктодерма D) Энтодерма
В) Мезодерма Е) Гиподерма
С) Кутикула
9. Сия қапшығында түсі қоңыр сұйықтығы бар басаяқты былқылдақдене:
А) Кальмар D) Каракатица
В) Сегізаяқ Е) Жалаңаш шырыш
С) Ұлу
10. Бассүйексіз тип тармағының өкілі:
А) Минога D) Миксина
В) Балық Е) Қандауырша
С) Сегізаяқ
11. Қойдың арғы ата тегі:
А) Тарпан D) Арқар
В) Тур Е) Шибөрі
С) Таутайлақ
12. Жүйке жүйесінің негізгі функциональды қасиеті болып саналмайды:
А) Ойлау D) Аккомодация
В) Сана Е) Мінез-құлық (психика)
С) Есте сақтау
13. Шеткі жүйке жүйесіне жатады:
А) Жүйкелер және жүйке түйіндері D) Ортаңғы ми
В) Бас миының үлкен ми сыңары Е) Сұр зат
С) Ақ зат
14. Үш дыбыс сүйекшесі орналасады:
А) Жоғары жақ сүйегінде D) Ортаңғы құлақта
В) Қарақұс сүйегінде Е) Ішкі құлақта
С) Сыртқы құлақта
15. Сіңір созылғанда көрсетілетін алғашқы жәрдем:
А) Тарту керек D) Дәкемен таңу қажет
В) Созу керек Е) Жылу басу керек
С) Өздігінен түзетуге жағдай жасау
16. Иммунитет болмайды:
А) Туа біткен D) Жасанды
В) Жүре пайда болған Е) Бейтарап (нейтральды)
С) Табиғи
17. Кеңірдекті түзетін ұлпа:
А) Шеміршек D) Бұлшық ет
В) Сүйек Е) Эпителий
С) Сүйек-шеміршек
18. Сілекей әсерінен ыдырауға ұшырайды:
А) Нәруыздар D) Нәруыз және көмірсулар
В) Майлар Е) Витаминдер
С) Көмірсулар
19. Жүйке жүйесі мен бүйрек функцияларын реттеу жүзеге асырылады:
А) Аралық мимен D) Мишықпен
В) Сопақша мимен Е) Жұлынмен
С) Ортаңғы мимен
20. Май бездерінің қызметі:
А) Дене беткейін салқындатады D) Жартылай бүйрек қызметін атқару
В) Терінің үстін майлайды Е) Терінің сезімталдығына жауап береді
С) Бактерияны жояды
21. Хромосомалар:
А) Бөлінбейтін клеткаларда айқын байқалады
В) Тек сома клеткаларында болады
С) Ядроның құрылымдық элементі, онда клетканың тұқымқуалаушылық белгілері сақталған
D) Бір белгінің дамуына жауап береді
Е) Бөлінбеген, ересек клеткаларда анық көрінеді
22. Клетка қабықшасымен ядро арасындағы қоймалжың зат:
А) ДНК D) Рибосома
В) РНК Е) Лизосома
С) Цитоплазма
23. Органикалық дүниенің дамуының күрделі және ұсақ процесі:
А) Онтогенез D) Этология
В) Филогенез Е) Фенология
С) Эволюция
24. Организмде тіршілік жағдайларына сәйкес алуан түрлі ұсақ бейімдеушіліктердің пайда
болуы:
А) Акклиматизация D) Биологиялық прогресс
В) Адаптация Е) Эволюция
С) Идиоадаптация
25. Клетканың жыныс хромосомаларынан басқа хромосомалары:
А) Гаметалар D) Аутосомалар
В) Сперматозоид Е) Аллельді
С) Геном
26. Қажетті белгілері бар особьтарды (дараларды) бөлу және олардан ұрпақ алу:
А) Жаппай сұрыптау D) Гибридтену
В) Жеке сұрыптау Е) Әріден будандастыру
С) Туыстық жағынан будандастыру
27. Белгілі бір уақыт аралығында популяция особьтарының өлімге ұшырағандарының
санын бейнелейтін көрсеткіш:
А) Саны D) Өлім
В) Тығыздығы Е) Өсім
С) Туылым
28. Жануарларды үркітетін өсімдіктердің бөліп шығаратын заттары:
А) Консументтер D) Антрактанттар
В) Продуценттер Е) Репелленттер
С) Редуценттер
29. Биосфера деңгейінде жүретін кіші айналымдар:
А) Биологиялық айналым D) Физиологиялық айналым
В) Химиялық айналым Е) Биогеохимиялық айналым
С) Физикалық айналым
30. Ультракүлгін күн сәулесінің негізгі бөлігін сіңіретін атмосфераның жұқа қабаты:
А) Тропосфера D) Мезосфера
В) Озон Е) Термосфера
С) Стратосфера
Вариант 7
Өсімдікте қоректік заттар қорын жинауға қатысатын түссіз пластидтер:
А) Хлоропластар. D) Вакуль.
В) Хромопластар. Е) Лейкопластар.
С) Митохондриялар.
2. Егер бір буында 3 немесе одан да көп жапырақтар болса, онда мұндай орналасу:
А) Қарама-қарсы. D) Буынды.
В) Кезектесіп. Е) Топтанып.
С) Үш-үштен.
3. Томат жемісі:
А) Асқабақты D) Тұқымша.
В) Сүйікті. Е) Қауашақ.
С) Жидек
4. Өңдігінен қорек аулап, тіршілік ете бастаған балық дернәсілі:
А) Уылдырық D) Ұрық
В) Жұмыртқа Е) Итшабақ
С) Шабақ
5. Ауру туғызатын бактериялармен адамдардың жаппай ауруы:
А) Ластану D) Дизентерия
В) Індет (эпидемия) Е) Бөгде заттардың енуі
С) Бактериоз
6. Орталықамерикалық орталық отаны болып саналады:
А) Пияздың D) Жүгерінің
В) Қарақұмықтың Е) Өріктің
С) Арпаның
7. Тостағанша жапырақшаларының саны 4, раушангүлділер тұқымдас өсімдік:
А) Итмұрын D) Қазтабан
В) Раушан Е) Алма
С) Алмұрт
8. Паразит құрттардың денесін қаптайтын тығыз түзіліс:
А) Эктодерма D) Энтодерма
В) Эпителий Е) Сірқабық
С) Гиподерма
9. Арнайы тыныс алу мүшелері болмайтын тікенектілердің өкілі:
А) Теңіз жұлдызы D) Теңіз кірпісі
В) Теңіз қияры Е) Теңіз рухгүлдері
С) Голотурия
10. Балықтарды зерттеумен айналысатын зоология ғылымының саласы:
А) Гельминтология D) Палеонтология
В) Микология Е) Ихтиология
С) Герпентология
11. Жылқының арғы ата тегі:
А) Тарпан D) Арқар
В) Тур Е) Муфлон
С) Таутайлақ
12. Қызметіне байланысты барлық жүйке жүйесі бөлінеді:
А) Сомалық жіне вегетативтік D) Перифериялық және сомалық
В) Симпатикалық және парасимпатикалық Е) Перифериялық және вегетативтік
С) Орталық жіне симпатикалық
13. Жоғары дәрежелі жүйке қызметі ілімінің негізін салушылар:
А) Л.Пастер, А.И.Опарин D) Г.Мендель, Т.Морган
В) В.Мичурин, В.В.Вавилов Е) К.Линней, А.Вейсман
С) И.П.Павлов, И.М.Сеченов
14. Есту толқындарның есту рецепторларына берілу жолы:
А) Дабыл жарғағы тербелісі → иірім түгіндегі сұйықтық тербелісі → жүйке импульстерінің
пайда болуы
В) Дыбыс сүйекшесінің тербелісі → иірім түгіндегі сұйықтық тербелісі → есту рецепторларының
тітіркенуі
С) Дабыл жарғағының тербелісі → есту рецепторларының тітіркенуі → жүке импультерінің
пайда болуы
D) Иірім түгіндегі сұйықтық және дыбыс сүйекшесінің тербелісі → дабыл жарғағының тербелісі
Е) Дабыл жарғағының тербелісі → дыбыс сүйекшесінің тербелісі → иірім түгіндегі сұйықтық
тербелісі → есту рецепторларының тітіркенуі → жүйке импульстерінің пайда болуы
15. Буынның ауыруы:
А) Артроз D) Аднексит С) Атеросклероз
В) Артрит Е) Анемия
16. Бөгде клеткаларды тану мен жоюға жауап беретін лейкоциттер:
А) Т-лимфоциттер D) Эозинофильдер
В) В-лимфоциттер Е) Нейтрофильдер
С) Базофильдер
17. Тыныс алу орталығы орналасады:
А) Үлкен ми сыңарында D) Аралық мида
В) Сопақша мида Е) Мишықта С) Мишықта
18. Құрамында тұз қышқылы болады:
А) Ұйқы безі сөлінде D) Тоқ ішек сұйықтығында
В) Қарын сөлінде Е) Ащы ішек сұйықтығында
С) Сілекейде
19. Бүйрек функцияларының гуморальды реттеуін жүзеге асыратын бездер:
А) Қалқанша без D) Жыныс бездері
В) Айыршық без Е) Ұйқы безі
С) Гипофиз және бүйрек үсті бездері
20. Терінің іріңді, бактериальды ауруын туғызады:
А) Механикалық тітіркендіргіштер D) Химиялық тітіркендіргіштер
В) Күйік Е) Үсу
С) Стрептокктар мен стафилококкалар
21. Кариотип дегеніміз:
А) Организмнің сомалық клеткаларының диплоидты хромосомалар жиынтығы
В) Гендік деңгейдегі өзгергіштік D) Генотип
С) Хромосома жиынтығының сандық белгілері
Е) Гаметаның хромосома жиынтығының сандық белгілері
22. Мембранамен бөлінген көпіршіктер, каналшалар, түтікшелердің жиынтығынан тұратын клетка органоиды:
А) Цитоплазма D) Рибосома
В) Митохондрия Е) Пластид
С) Эндоплазмалық тор
23. Адам баласын көздеген мақсатына, талабына сай особьтерды бірнеше ұрпақтар бойы сұрыптау
арқылы жануарлардың жаңа қолтұқымдарын мәдени өсімдіктердің жаңа іріктемелерін алу процесі:
А) Табиғи сұрыптау D) Өзгергіштік
В) Қолдану сұрыптау Е) Көбеюдің қарқындалығы
С) Тұқымқуалаушылық
24. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуының дұрыс теориясын ұсынды:
А) Ф.Бекон D) А.И.Опарин С) Л.Пастер
В) Ф.Реди Е) А.И.Герцен
25. Сыртқы ортаның нақты жағдайлары әсерінен, тұқымқуаламайтын жаңа белгілерінің пайда болуы:
А) Мутация D) Реакция нормасы
В) Модификация өзгергіштік Е) Комбинативті
С) Генотиптік өзгергіштік
26. Туыстас организмдерді будандастыру:
А) Инбридинг D) Жаппай сұрыптау
В) Аутбридинг Е) Жеке сұрыптау
С) Гетерозис
27. Туылым мен өлім арасындағы айырмашылық:
А) Саны D) Өлім С) Туылым
В) Тығыздығы Е) Өсім
28. Бір территорияда мекендейтін екі түрдің көршілес болуы, пайда әкелмейді немесе зиян келтірмейді,
осындай биотикалық қатынастардың формасы:
А) Симбиоз D) Нейтрализм
В) Комменсализм Е) Аменсализм
С) Мутуализм
29. Биосфера деңгейінде жүретін үлкен айналымдар:
А) Биологиялық айналым D) Физиологиялық айналым
В) Химиялық айналым Е) Биогеохимиялық айналым
С) Физикалық айналым
30. Биосферадағы тіршіліктің жоғары шекарасы:
А) 30-35 км D) 15-20 км
В) 25-27 км Е) 10-15 км С) 20-25 км
Вариант 8
1. Цитоплазмадағы іші шырынға толы, сыртында қабықшасы бар қуыс:
А) Ядро D) Ядрошық
В) Митохондрия Е) Пластид
С) Вакуоль
2. Өсімдіктердің органикалық заттарды топырақтан алмай, өздері түзілетінін дәлелдеген ғалым:
А) К.Тимирязев D) В.Гельмонт
В) Ч.Дарвин Е) Н.Вавилов
С) Л.Пастер
3. Фотосинтез процесі жүретін пластидтер:
А) Лейкопластар D) Пропластидтер
В) Хлоропластарда Е) Амилопластар
С) Хромопластар
4. Бақа дернәсілі:
А) Уылдырық D) Ұрық
В) Итшабақ Е) Шабақ
С) Ересек бақа
5. Бактериялардың өсімдіктерді зақымдап, туғызатын ауруы:
А) Ластану D) Дизентерия
В) Індет (эпидемия) Е) Бөгде заттардың енуі
С) Бактериоз
6. Оңтүстікамерикалық орталық отаны болып саналады:
А) Томаттың D) Жүгерінің
В) Күріштің Е) Шәйдің
С) Бидайдың
7. Бұршақ тұқымдасына жататын мал азықтық өсімдік:
А) Асбұршақ D) Соя
В) Жержаңғақ Е) Жантақ
С) Мия
8. Кірпікшелі жалпақ құрттарға жатады:
А) Сиыр таспа құрты D) Мысық сорғыш
В) Сорғыш Е) Ішек сорғы
С) Ақ сұлама
9. Арнайы тыныс алу мүшесі – тері желбезектері бар тікенектілердің өкілі:
А) Теңіз рухгүлдері D) Жыланқұйрық
В) Голотурия Е) Теңіз қияры
С) Теңіз кірпісі
10. Балықтың дене тепе-теңдігін сақтайтын жүзбе қанаты:
А) Арқа D) Құйрық
В) Көкірек Е) Аналь
С) Бүйір
11. Бунақденелілерге жатады:
А) Шыбындар D) Кенелер
В) Қандалалар Е) Инеліктер
С) Сушалқақ
12. Вегетативтік жүйке жүйесінің қызметіне жатпайды:
А) Ішектің перистальтикалық жиырылуы D) Жүректің соғуы
В) Тамырлар тонусын сақтау Е) Қаңқа еттерінің жиырылуы
С) Ішкі мүшелердің қызметі
13. Рефлекс-...
А) Жүйке қозуы қабылданып және жұмысшы мүшеге жетуі В) Организмнің жүйке жүйесі арқылы тітіркендіргіштерге жауап қайтаруы С) Қозудың сезімтал нейроннан қозғалтқыш нейронға жалғасуы
D) Қозудың жұмысшы мүшеге берілуі
Е) Жүйке ұлпасының қозғыштығы
14. Адам құлығының дыбыс толқынын қабылдау диапанозы:
А) 10 мың – 20 мың Гц D) 15-20 мың Гц
В) 20 мың – 30 мың Гц Е) 15-40 мың Гц
С) 10-30 Гц
15. Бейорганикалық фосфат қанға қайтадан сіңбей, сүйектен шығарылатын ауру түрі:
А) Ревматизм D) Ринит
В) Радикулит Е) Цитиноз
С) Рахит
16. Иммуноглобуллин түзілуіне және бөгде молекулалардан қорғауға жауап береді:
А) Нейтрофильдер D) В-лимфоциттер
В) Базофильдер Е) Т-лимфоциттер
С) Эозинофильдер
17. Әрбір өкпені сыртынан қаптайтын дәнекер қабықша:
А) Мембрана D) Плевра
В) Циста Е) Паренхима
С) Пленка
18. Қарын сөлі ферменті:
А) Казеин D) Өт
В) Тироксин Е) Пепсин
С) Инсулин
19. Зірдің бөлінуіне әсер ететін минералды заттар:
А) Cd, Mg, I D) Na, N, Ca
В) CI, F, I Е) K, Rb, Cs, I
С) Au, Ag, Pt
20. Тері ауруларын зерттейтін ғылым:
А) Диетология D) Физиология
В) Пульмонология Е) Дерматология
С) Анатомия
21. Кариотипке тән емес белгі:
А) Саны D) Құрылымы
В) Пішіні Е) Ұзындығы
С) Көлемі
22. Түс беретін пигменттері бар өсімдіктер клеткасының органоиды:
А) Митохондрия D) Пластидтер
В) Рибосома Е) Вакуоль
С) Лизосома
23. Организмнің белгілері мен қасиеттерін ұрпақтан ұрпаққа беруі:
А) Табиғи сұрыптау D) Өзгергіштік
В) Қолдану сұрыптау Е) Көбеюдің қарқындылығы
С) Тұқымқуалаушылық
24. Жер бетінде тіршілік пайда болды:
А) 10 млрд. жыл бұрын D) 2-3 млрд. жыл бұрын
В) 6,5 млрд. жыл бұрын Е) 1,5 млрд. жыл бұрын
С) 4-4,5 млрд. жыл бұрын
25. Қоршаған орта жайларына байланысты белгіледің өзгеру шегі:
А) Модификация D) Реакция нормасы
В) Мутация Е) Полиплоидия
С) Комбинативті
26. Туыстас емес организмдердің будандасуы:
А) Инбридинг D) Жаппай сұрыптау
В) Аутбридинг Е) Жеке сұрыптау
С) Гетерозис
27. Организмдердің жылдам көбеюге қабілеттілігі:
А) Биологиялық потенциал D) Биологиялық ырғақ
В) Биологиялық прогресс Е) Биотип
С) Биологиялық регресс
28. Ешқандай қарсылықсыз бір организмнің екінші организмге қысым көрсетуі:
А) Симбиоз D) Нейтрализм
В) Комменсализм Е) Аменсализм
С) Мутуализм
29. Табиғаттағы заттар айналымының негізгі көзі:
А) Фотосинтез D) Алмасу адсорбциясы
В) Транспирация Е) Пиноцитоз
С) Адсорбция
30. Биосферадағы тіршіліктің төмегші шекарасы:
А) 1,5-2 км D) 10-11 км
В) 3-5 км Е) 12-13 км
С) 5-10 км
Вариант 9
1. Құрамында болатын бояғыш заттардың түсіне қарай 3-ке бөлінетін денешіктер:
А) Рибосомалар D) Ядрошық
В) Митохондриялар Е) Пластидтер
С) Вакуоль
2. Фотосинтездегі хлорофильдің ролін алғаш сипаттаған ғалым:
А) К.Тимирязев D) В.Гельмонт
В) Ч.Дарвин Е) Н.Вавилов
С) Л.Пастер
3. Тамыр ұшы аймақтарының дұрыс реті:
А) Өсу аймағы, бөліну аймағы, сору аймағы, өткізу аймағы В) Бөліну аймағы, сору аймағы, өткізу аймағы, өсу аймағы
С) Бөліну аймағы, өсу аймағы, сору аймағы, өткізу аймағы
D) Өткізу аймағы, бөліну аймағы, өсу аймағы, сору аймағы
Е) Сору аймағы, өсу аймағы, бөліну аймағы, өткізу аймағы
4. Организмнің тітіркендіргіштерге жүйке жүйесі арқылы қайтарған жауабы:
А) Фагоцитоз D) Иммунитет
В) Тітіркену Е) Рефлекс
С) Пиноцитоз
5. 1882 жылы адамның өкпесінде туберкулез қоздырғышын ашқан ғалым:
А) Л.Пастер D) А.Ливенгук
В) Ч.Дарвин Е) Р.Кох
С) С.Навашин
6. Күздік бидай сортына (іріктеме) жатады:
А) Харьковская 46 D) Московская 21
В) Саратовская 29 Е) Новосибирская 67
С) Одесская 31
7. Бұршақ тұқымдасына жататын улы өсімдік:
А) Гледичия D) Кассия
В) Тентек мия Е) Беде
С) Жантақ
8. Жалпақ құрттардың сыртқы қимылына қатысатын бұлшықеттер:
А) Сақиналы D) Қиғаш
В) Біріңғай салалы Е) Көлденең жолақты
С) Ұзын
9. Арнайы тыныс алу мүшесі – суға толы өкпелері бар тікен терілердің өкілі:
А) Теңіз рузгүлдері D) Жыланқұйрық
В) Голотурия Е) Теңіз қияры
С) Теңіз кірпісі
10. Балықтың денесіне бағыт беретін жүзбеқанаты:
А) Арқа D) Құйрық
В) Көкірек Е) Аналь
С) Бүйір
11. Көбелектің ауыз мүшесі:
А) Сорғыш-түтік D) Кеміргіш
В) Кеміріп-жалағыш Е) Сүзіп-жалаушы
С) Шанщып сорғыш
12. Жүйке жүйесі мынадай жүйке жасушаларынан тұрады:
А) Аксон D) Медиатор
В) Нейрондар Е) Синапс
С) Дендрит
13. Жай рефлекске жатпайды:
А) Қарашық ұлғаюы D) Ауырсыну
В) Шөлдеу және ашығу Е) Зәр шығару
С) Бағдарлау
14. Дыбыс қаттылығы өлшенеді:
А) Гц (Герц) D) Д (диоптрий)
В) дБ (десцибел) Е) Км/сағ
С) Н (ньютон)
15. Бұлшық еттердің қызметіне жатпайды:
А) Тепе-теңдік сақтау D) Денені тік ұстау
В) Денеге пішін беру Е) Жүйке серпіністерін өткізу
С) Дененің қозғалысын қамтамасыз ету
16. Құрылымдық және функциональды біртұтастығын сақтауға бағытталған организмнің
қорғаныш реакцияларын зерттеуге арналған ғылым саласы:
А) Микробиология D) Иммунология
В) Вирусология Е) Бактериология
С) Гемотология
17. Дені сау адам минутына тыныс алады:
А) 14-16 рет D) 20-22 рет
В) 16-18 рет Е) 22-24 рет
С) 18-20 рет
18. Адам ішегінің ұзындығы
А) 2-3 м D) 5-6 м
В) 3-4 м Е) 6-7 м
С) 4-5 м
19. Зәрдің бөлінуін азайтатын минералды заттар:
А) Na, Li, Ca D) Au, Ag, Pt
В) Ca, Mg, K Е) K, Rb, Cs
С) CI, F, I
20. Түрдің жалғасуын қамтамасыз ететін биологиялық прогресс:
А) Даму D) Онтогенез
В) Көбею Е) Филогенез
С) Өсу
21. Рецессивті ген:
А) Басым белгі D) Шаштың түсі анықтайды
В) Доминатты белгі Е) Мұрын пішінін анықтайды
С) Көрінбейді, алайда сақталады
22. Клеткадағы нақты пішін береді және шектен тыс өсуін қамтамасыз етеді:
А) Цитоқанқа D) Гольджи жиынтығы
В) Центриольдар Е) Клетка қабықшасы
С) Цитоплазма
23. Жаңа белгілер мен қасиеттерге ие болу:
А) Табиғи сұрыптау D) Өзгергіштік
В) Қолдану сұрыптау Е) Көбеюдің қарқындылығы
С) Тұқымқуалаушылық
24. 900 млн. жылға созылған ең көне заман (эра):
А) Архей D) Мезозой
В) Протерозой Е) Кайнозой
С) Палеозой
25. Кенеттен болған тұрақты тұқымқуалаушылық белгілері:
А) Модификация D) Геном
В) Мутация Е) Полиплоидия
С) Реакция нормасы
26. Жануарлардың барлық белгілерігің, дене құрылысы, дене бөліктерінің ара қатынасы және
т.б жиынтығы:
А) Габитус D) Аутбридинг
В) Экстерьер Е) Гетерозис
С) Инбридинг
27. Табиғат жағдайлары біркелкі ортада бірлесіп тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар,
микроорганизмдердің жиынтығы:
А) Биотоп D) Биогеоценеоз
В) Биоценоз Е) Продуцент
С) Популяция
28. Дененің бейорганикалық заттардан құруға қабілетті автотрофты организмдер:
А) Продуценттер D) Монофагтар
В) Консументтер Е) Полифагтар
С) Редуценттер
29. Атмосфералық оттегі толық айналымының ұзақтығы:
А) 4000 жыл D) 500 жыл
В) 2000 жыл Е) 300 жыл
С) 1000 жыл
30. Ағындардан өте алатын, белсенді жүзетін су жіндіктерінің жиынтығы:
А) Планктон D) Нейстон
В) Нектон Е) Аэропланктон
С) Бентос
Вариант 10
1. Шығу тегі, құрылысы, атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы:
А) Жасушалар тобы D) Организм
В) Мүше Е) Ұлпа
С) Жапырақ жұмсағы
2. Сарыағаштың түрі өзгерген жапырағы:
А) Мұртша D) Қабыршақ
В) Қылқан Е) Тікенек
С) Шырынды жапырақ
3. Күрделі жапырақ болады:
А) Алмада D) Теректе
В) Асбұршақта Е) Қайыңда
С) Еменде
4. Су ағынының бағытын, сүңгу тереңдігін сезінуге мүмкіндік беретін балықтардың ерекше
мүшесі:
А) Ауа көпіршіктері D) Көзі
В) Танау тесігі Е) Бүйір сызығы
С) Қанаттары
5. Бактериялар туғызатын мақта ауруы:
А) Дизентерия D) Гоммоз (шайыр ағу)
В) Тат ауруы Е) Фитофтороз
С) Ақұнтақ
6. Жаздық бидай сортына жатады:
А) Одесская 31 D) Безостая 1
В) Полесская 70 Е) Краснодарская 39
С) Новосибирская 67
7. Бұршақ тұқымдасына жататын дәрілік өсімдік:
А) Гледичия D) Тентек мия
В) Мия Е) Беде
С) Жер жаңғақ
8. Жалпақ құрттардың аралық қабат қимылын реттейтін бұлшық еттер:
А) Сақиналы D) Қиғаш
В) Біріңғай салалы Е) Көлденең жолақты
С) Ұзын
9. Тікентнрілердің зәр шығару мүшесі:
А) Бүйрек D) Түтік
В) Мальпигий түтікшелері Е) Су түтікшелі жүйе
С) Несепағар
10. Шеміршекті балыққа жатады:
А) Шортан D) Аққайран
В) Пілмай Е) Шармай
С) Акула
11. Араның ауыз мүшесі:
А) Сорғыш-түтік D) Кеміргіш
В) Кеміріп-жалағыш Е) Сүзіп-жалаушы
С) Шаншып сорғыш
12. Жүйке ұлпасының серіктес клеткасы:
А) Медиатор D) Аксон
В) Синапс Е) Дендрит
С) Нейроглия
13. Бағдарлау рефлексі:
А) Жөтел D) Ыстық заттан қолды тартып алу
В) Кірпік қағу Е) Кенет дауысқа басты бұру
С) Сілекей бөліну
14. Статолиттер мына мүшеге тән:
А) Тепе-теңдік D) Иіс сезу
В) Көру Е) Дәм сезу
С) Терімен сезіну
15. Көлденең жолақты бұлшық еттер:
А) Барлық ішкі мүшелерде орналасқан D) Мұрын қуысын астарлайды
В) Қаңқа еттерін түзеді Е) Ішекті астарлайды
С) Қан тамырларының қабырғасын түзеді
16. Иммунология ғылымының негізін салушы:
А) И.И.Мечников D) Ч.Дарвин
В) Л.Пастер Е) И.П.Павлов
С) Э.Дженнер
17. Мұрын қуысының ішкі қабырғасын қаптайтын эпителий:
А) Борпылдақ D) Кірпікшелі
В) Тығыз Е) Борпылдақ-тығыз
С) Безді
18. Ас қорыту процесінде өт және ұйқы безінің сөл бөлінеді:
А) Ауыз қуысында D) Ащы ішекте
В) Қарынға Е) Тоқ ішекте
С) 12 елі ішекте
19. Сирек бүйрек ауруының себебі болады:
А) Ангина D) Тіс ауыру
В) Қызылша Е) Жүрек ауыру
С) Тыныс ауру мүшелері ауруы
20. Онтогенез дегеніміз:
А) Организмнің жұмыртқа клеткасының ұрықтануынан бастап адамның өмірінің соңына
дейінгі кезең
В) Организмнің тарихи дамуы D) Жыныс жүйесінің жетілуі
С) Жыныс клеткаларының қосылу нәтижесі Е) Құрсақ ішілік даму кезеңдері
21. Фенотип:
А) Организмнің тұқымқуалаушылық қасиеттері мен белгілерін анықтайтын гендер жиынтығы В) Қоршаған орта жағдайлары мен генотип әсеріне қалыптасқан организмнің барлық белгілері
мен қасиеттерінің жиынтығы
С) Организмнің тұқымқуалаушылық белгілерін беру қасиеттерінің тұрақтылығы D) Тұқымқуалайтын өзгергіштік Е) Адам генотипі
22. Клетканың пайда болуынан бастап оның өлгенге дейінгі уақыт кезеңі:
А) Тіршілік циклі D) Метафаза
В) Митоз Е) Анафаза
С) Мейоз
23. Бір түр особьтарының (дараларының) арасындағы күрес:
А) Түрішілік D) Эволюция
В) Түраралық Е) Өзгергіштік
С) Тұқымқуалаушылық
24. Жынысты көбею және клеткалы организмдер пайда болған заман (эра)
А) Архей D) Мезозой
В) Протерозой Е) Кайнозой
С) Палеозой
25. Екі жұп белгілері бойынша гибридтерді шағылыстыру:
А) Дигибридті D) Мутаген
В) Полигибридті Е) Фенотип
С) Моногибридті
26. Адамның қызығушылығына байланысты өндірісте тірі организсмдер мен биологиялық
процестерді қолану:
А) Экология D) Эмбриология
В) Биотехнология Е) Этология
С) Гендік инженерия
27. «Биоценоз» ұғымын ғылымға енгізген:
А) Э.Геккель D) Н.Н.Реймус
В) К.Мебиус Е) И.Варлинг
С) Ю.Либих
28. Органикалық заттармен қоректенетін гетеротрофты организмдер:
А) Продуценттер D) Автотрофтылар
В) Консументтер Е) Фототрофтылар
С) Редуцеттер
29. Айналымы 2000 жылды құрайтын биогенді элемент:
А) N D) O2
В) P Е) H2
С) C
30. Су түбінде тіршілік ететін организмдер:
А) Планктон D) Нейстон
В) Нектон Е) Аэропланктон
С) Бентос
Вариант 11
1. Жасушалары үнемі бөлінуге қабілетті және өсімдіктің өсуін қамтамасыз ететін ұлпа:
А) Жабын D) Негізгі
В) Тірек Е) Қор жинаушы
С) Түзуші
2. Бунақденелілермен қоректенетін өсімдік:
А) Қалақай D) Кактус
В) Қарлыған Е) Шықшылдық
С) Гүлшетен
3. Капуста жемісі:
А) Бұршаққын D) Жаңғақ
В) Қауашақ Е) Тұқымша
С) Бұршаққап
4. Қозғалысты реттеуге қатысатын бас миының бөлімі:
А) Алдыңғы D) Ортаңғы
В) Сопақша Е) Аралық
С) Мишық
5. Ағзалық заттарды ыдыратып ғаламшар тазалаушысы (санитары) қызметін атқаратын бактериалар:
А) Шіріту D) Топырақ
В) Түйнек Е) Цианобактериялар
С) Ашытқы
6. Жемісі:
А) Алма D) Айва
В) Шетен Е) Қияр
С) Баклажан
7. Алқалылар тұқымдасына жататын сәндік өсімдік:
А) Меңдуана D) Физалис (қызылқұлақ)
В) Томат Е) Меңдуана
С) Бұрыш
8. Жалпақ құрттардың ішкі қабаттағы қимылды реттейтін бұлшықеттер:
А) Сақиналы D) Қиғаш
В) Бірыңғай салалы Е) Көлденең жолақты
С) Ұзын
9. Жер шарын мекендейтін жануарлар дүниесінің 80%-дан астамы мына типтің үлесіне тиеді:
А) Қарапайымдар D) Құрттар
В) Буынаяқтылар Е) Былқылдақденелілер
С) Желілер
10. Балықтың дене салмағын өзгертіп, судың түрлі қабаттарына өтуіне жағдай жасайтын мүше:
А) Бауыр D) Бүйір сызығы
В) Өт Е) Торсылдақ
С) Қуық
11. Сиырдың етті бағыттағы қолтұқымы:
А) Қырдың қызыл сиыры D) Әулиеата сиыры
В) Алатау сиыры Е) Қазақтың ақбас сиыры
С) Қарала сиыры
12. Нейроглия қызметіне жатпайды:
А) Өткізгіш D) Трофикалық
В) Қорғаныш
С) Тірек
Е) Жүйке жасушаларының қалыпты қызметіне жағдай жасау:
13. Шартсыз рефлекс:
А) Өмір сүру процесінде қалыптасады D) Сыртқы сигналдарды тану негізіне жатады
В) Белгілі сигналдар нәтижесінде қалыптасады Е) Тіршілік барысында қалыптасады
С) Тұқымқуалау арқылы беріледі
14. Сезінудің түйісу рецепторлары:
А) Ноцицепторлар D) Иіс сезу
В) Проприорецептор Е) Дәм сезу
С) Дірілді сезу
15. Жалпақ еттер орналасады:
А) Омыртқаның терең қабатында D) Тұлғада
В) Қолда Е) Баста
С) Аяқта
16. Лимфа қан айналу жүйесіне келіп құяды:
А) Артерия арқылы оң жақ құлақшаға D) Вена арқылы сол жақ құлақшаға
В) Вена арқылы оң жақ құлақшаға Е) Каппиляр (қылтамыр) арқылы оң жақ
С) Артерия арқылы сол жақ құлақшаға қарыншаға
17. Газ алмасу процесі дегеніміз:
А) Оттегінің сіңуі D) Мұрын қуысына атмосфералық ауаның енуі
В) Көмір қышқыл газының сыртқа бөлінуі Е) Диффузия жолымен организм мен орта арасын-
С) Өкпеге тыныс алғандағы ауаның енуі дағы газдардың алмасу процестерінің жиынтығы
18. Ішек бүртіктерінің жалпы ауданы:
А) 100-200 м2 D) 400-500 м2
В) 200-300 м2 Е) 500-600 м2
С) 300-400 м2
19. Әрбір 5 минут сайын бүйрек арқылы сүзілетін қан мөлшері:
А) 1 л D) 4 л
В) 2 л Е) 5 л
С) 3 л
20. Ұрықтану процесі дегеніміз:
А) Ұрықтанған жұмыртқаның дамуы D) Жұмыс клеткаларының түзілуі
В) Жұмыртқа клеткасы мен сперматозоидтың қосылуы Е) Платенцаның түзілуі
С) Пісіп-жетілген жұмыртқа клеткасының жатырда қозғалуы
21. Тұқым қуалаудағы белгілердің көптүрлігі нәтижесі:
А) Тұқымқуалайтын өзгергіштіктің D) Генотип әрекетінің
В) Мутациялық өзгергіштіктің Е) Фенотип әрекетінің
С) Хромосомалық аурулардың
22. Биологиялық синтез процесі:
А) Регенерация D) Биоценоз
В) Диссимиляция Е) Дегенерация
С) Ассимиляция
23. Әр түрге жататын особътар (даралар) арасындағы күрес:
А) Түріншілік D) Эволюция
В) Түраралық Е) Өзгергіштік
С) Тұқымқуалаушылық
24. Протерозой заманы (эра) созылды, шамамен:
А) 9000 млн. жылға D) 2000 млн. жылға
В) 6000 млн. жылға Е) 1000 млн. жылға
С) 4000 млн. жылға
25. Бірнеше жұп белгілері бойынша гибридтерді шағылыстыру:
А) Дигибридті D) Мутаген
В) Полигибридті Е) Фенотип
С) Моногибридті
26. Тірі организмдердің қоршаған ортамен байланысын зерттейтін ғылым:
А) Биотехнология D) Эмбриология
В) Этология Е) Экология
С) Генетика
27. Биоценозбен қамтылған абиотикалық жағдайлары бойынша салыстырмалы біркелкі биосфера
бөлігі:
А) Орта D) Популяция
В) Биотип Е) Ареал
С) Биотоп
28. Өлі органикалық заттарды бейорганикалық заттарға ыдырататын
А) Продуценттер D) Автотрофтылар
В) Консументтер Е) Фототрофтылар
С) Редуценттер
29. Көмір қышқыл газының үлкен айналымының ұзақтығы:
А) 4000 жыл D) 500 жыл
В) 2000 жыл Е) 300 жыл
С) 1000 жыл
30. Суда қалқыған организмдер:
А) Планктон D) Нейстон
В) Нектон Е) Аэропланктон
С) Бентос
Вариант 12
Өсімдік мүшелерінің сыртын қаптап, сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларынан сақтайтын
ұлпа:
А) Жабын D) Негізгі
В) Тірек Е) Қор жинаушы
С) Түзуші
2. Өсімдіктердің жаңа іріктемелерін алуда қолданылатын вегетативті көбею тәсілі:
А) Өркен арқылы D) Сұлатпа өркендеуі арқылы
В) Телу Е) Қалемшелеу
С) Тамырсабақ арқылы
3. Өсімдік тыныс алатын газ:
А) Сутегі D) Көмір қышқыл газы
В) Азот Е) Хлор
С) Оттегі
4. Алдыңғы ми бөлімі жақсы жетілген:
А) Балықтарда D) Бақаларда
В) Бауырымен жорғалаушыларда Е) Сүтқоректілерде
С) Құстарда
5. Ауадағы бос азотты синтездеп, азоттың табиғи тұздарына айналдыратын бактериялар:
А) Шіріту D) Топырақ
В) Цианобактериялар Е) Сапрофиттер
С) Паразиттер
6. Алма жеміс:
А) Алма D) Жүзім
В) Бүлдірген Е) Мандарин
С) Құрма
7. Баклажан жемісі:
А) Қауашақ D) Бұршақ
В) Жидек Е) Жаңғақ
С) Сүйекті жеміс
8. Жалпақ құрттарда болмайтын мүшелер жүйесі:
А) Жүйке D) Жыныс
В) Ас қорыту Е) Зәр шығару
С) Қан айналу
9. Сыртқы қаңқаның қызметін атқаратын буынаяқтылардың жабыны:
А) Әкті D) Кремнийлі
В) Хитинді Е) Гирудинді
С) Гликогенді
10. Балықтардың аталық безінен бөлінетін сұйықтық:
А) Спермия D) Сперматозоид
В) Шоғал Е) Тұқымша
С) Уылдырық
11. Шаншып-сорғыш ауыз мүшесі бар бунақдене:
А) Көбелек D) Қоңыз
В) Ара Е) Маса
С) Шыбын
12. Қозғыштық және өткізгіштік мынадай ұлпаның негізгі қызметі:
А) Дәнекер D) Эпителий
В) Бұлшық ет Е) Жүйке
С) Жүрек
13. И.П.Павловтың итке жүргізген тәжірибесінде жарық - ...
А) Шартсыз рефлекс D) Шартсыз тітіркендіргіш
В) Шартты рефлекс Е) Инстинкт
С) Шартты тітіркендіргіш
14. Вестибула мүшесі орналасқан:
А) Жоғарғы жақ сүйегінде D) Ортаңғы құлақта
В) Қарақұс сүйегінде Е) Сыртқы құлақта
С) Ішкі құлақта
15. Миофибрилдер дегеніміз:
А) Ет талшықтарының ішіндегі нәзік жиырылғыш жіпшелер:
В) Ет шоқтары D) Біріңғай салалы еттер
С) Бұлшықет ұлпасының әр түрлілігі Е) Көлденең жолақты еттер
16. СПИД жұқпайды:
А) Жыныстық қатынас кезінде D) Ауа арқылы
В) Ортақ ине арқылы Е) Қан құю кезінде
С) Ана сүті арқылы
17. Көмір қышқыл газы түзіледі:
А) Өкпеде D) Эритроциттерде
В) Дене клеткаларында Е) Лимфада
С) Тыныс алу жолдарында
18. Сөл бөлу рефлекстері жүзеге асады:
А) Ас қорыту жүйесімен D) Эндокринді жүйесімен
В) Зәр шығару жүйесімен Е) Бұлшық ет жүйесімен
С) Жүйке жүйесімен
19. Зәр түзілу механизмінде судың қайта сіңуі:
А) Редупликация D) Реабсорбция
В) Рекапитуляция Е) Ремиссия
С) Репродукция
20. Ұрықтың соңғы даму кезеңінде қалыптасады:
А) Бас миы мен жұлын D) Ішкі секреция бездері
В) Сүйектер Е) Бұлшық еттер
С) Сезім мүшелері
21. Мутация:
А) Тұқым қуалаушылық құрылымның өзгеруі
В) Тұқым қуалау құрылымының тұрақтылығы
С) Хромосома аппаратындағы аномальды құбылыс
D) Комбинативті өзгергіштіктің нәтижесі
Е) Тұқымқуалайтын өзгергіштің нәтижесі
22. ДНК немесе РНК тізбегінде
А) Геном D) Триплет
В) Генетикалық код Е) Телофаза
С) Гомозигота
23. Тіршілік етуге бейімделген түрлердің ғана сақталуы:
А) Қолдан сұрыптау D) Түраралық күрес
В) Табиғи сұрыптау Е) Эволюция
С) Түрішіоік күрес
24. 330-340 млн. жылға созылған заман (эра):
А) Архей D) Мезозой
В) Протерозой Е) Кайнозой
С) Палеозой
25. Бірнеше ұрпақ будандарының (гибрид) біркелкілігі:
А) Мендельдің бірінші заңы D) Рецессивті белгі
В) Мендельдің екінші заңы Е) Көбею қарқындылығы
С) Доминатты белгі
26. «Экология» ұғымын ғылымға енгізген ғалым:
А) К.Мебиус D) Э.Геккель
В) И.Варлинг Е) А.Гумбольд
С) Н.Реймерс
27. Зат алмасуы және энергия алмасуы негізінде тірі организмдер мен оны қоршаған абиотикалық
ортаны біріктіретін табиғи жүйе:
А) Биоценоз D) Ареал
В) Биогеоценоз Е) Биотоп
С) Популяция
28. Салмағы бойынша графикалық модель ретінде бейнеленген организмдердің қарым-қатынасы:
А) Экологиялық пирамида D) Доминатты белгі
В) Экологиялық субцессия Е) Биологиялық ырғақ
С) Эктозоохория
29. Судың толық айналымының ұзақтығы:
А) 6 ллн. жыл D) 1 млн. жыл
В) 4 млн. жыл Е) 50000 жыл
С) 2 млн. жыл
30. Жердің қатты қабаты:
А) Атмосфера D) Литосфера
В) Термосфера Е) Гидросфера
С) Экзосфера
Вариант 13
1. Өсімдіктерде тірек қызметін атқаратын ұлпа:
А) Жабын D) Негізгі
В) Тірек Е) Қор жинаушы
С) Түзуші
2. Гүлдің тостағаншасы мен күлтесі түзеді:
А) Гүлтабанын D) Тостағанша жапырақшаларды
В) Жатынын Е) Гүл серігін
С) Гүлсақты
3. Тірі организмдерде жасуша теориясының негізін қалаған ғалымдар:
А) Ч.Дарвин, Р.Гук D) Т.Шванн, М.Шлейден
В) Р.Гук, Л.Бастер Е) В.Гельмонт
С) К.Тимирязев, Н.Вавилов
4. Ауасыз, оттегісіз ортада тіршілік ететін организсм:
А) Анаэроб D) Продуцент
В) Аэроб Е) Консумент
С) Редуцент
5. 1892 жылы темекі теңбілі вирусын алғаш рет ашқан орыс биологы:
А) Л.Пастер D) А.Ливенгук
В) С.Навашин Е) Р.Кох
С) Д.Ивановкий
6. Жидек жеміс:
А) Каштан D) Жүзім
В) Інжір Е) Шетен
С) Долана
7. Майлы дақыл ретінде қолданылатын күрделігүлділер тұқымдасының өсімдігі:
А) Түйетікен D) Мақсыр
В) Ақсүттіген Е) Ойраншөп
С) Салат
8. Адам және жануарлар ағзаларында тіршілік ететін таспа құрттар:
А) Эктопаразиттер D) Эндопаразиттер
В) Ішексорғы Е) Үшкірқұрт
С) Қылқұрт
9. Шаянтектестерге жатады:
А) Асшаян D) Кене
В) Қарақұрт Е) Суаршын
С) Сушалқақ
10. Алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген төрт аяқты омыртқалы жануарлар:
А) Қосмекенділер D) Бауырыменжорғалаушылар
В) Сүтқоректілер Е) Қандауыршалар
С) Құстар
11. Сүзіп-жалаушы ауыз мшесі бар бунақдене:
А) Көбелек D) Қоңыз
В) Ара Е) Маса
С) Шыбын
12. Атқаратын қызметіне байланысты нейрондардың түрлері:
А) Сезімтал және ендірме D) Ендірме және орталықтан тебетін
В) Сезімтал және қимыл Е) Ендірме және орталыққа тебетін
С) Қозғалтқыш және аралық
13. И.П.Павловтың итке жүргізген тәжірибесінде жарық тітіркендіргіші мен тамақтандыру
сәйкес келгенде қозу пайда болады:
А) Көру аймағы мен тамақтану орталығында D) Дәм сезу аймағы мен ас қорыту
В) Есту аймағы мен ас қорыту орталығында орталығында
С) Иіс сезу аймағы мен ас қорыту орталығында Е) Иіс сезу және дәм сезу аймақтарында
14. Ағзада қызметтердің реттелуі жүзеге асады:
А) Тек жүйке жүйесі арқылы D) Шартсыз рефлекс арқылы
В) Тек эндокринді жүйе арқылы Е) Шартты рефлекс арқылы
С) Жүйке және гуморальды жүйелері арқылы
15. Миофибрилл қрамына кіретін нәруыз:
А) Гемоглобин D) Пролактин
В) Казеин Е) Пепсин
С) Миозин және актин
16. Адам организміндегі лимфа түйіндерінің саны:
А) 160 D) 460
В) 260 Е) 560
С) 360
17. Дыбыс сіңірлерінің арасындағы кеңістік:
А) Дыбыс байланысы D) Жұтқыншақ
В) Дыбыс саңылауы Е) Кеңірдек
С) Көмей
18. Ас қорыту жүйесі мүшелері гуморальды реттелудің негізі:
А) Олардың жұмысына химиялық заттардың қан арқылы әсер етуінде В) Жүйке серпіністерінің фермент бөлуші бездерге берілуінде С) Ферменттер әсерімен заттардың ыдырауы D) Улы заттардың ағзадын шығарылуы
Е) Ішек қабырғалары арқылы заттардың сіңірілуі
19. Алғашқы зәрдің түзілу себебі:
А) Капиллярлық шумақтарда қанның сүзілуі D) Бүйрек қысымының жоғарылауы
В) Судың қайта сіңуі Е) Заттар секрециясы
С) Ренин ақуызын бөлу
20. Соңғы жыныстық белгілердің пайда болуы мына бездер функциясының үдемелі болуына
Байланысты:
А) Қалқанша безі D) Айыршық без
В) Гипофиз Е) Жыныс безі, бүйрек үсті бездері
С) Эпифиз
21. Мутацияның жағдайы болып саналмайды:
А) Фенотипті өзгеру D) Мутацияның пайда болған себептері
В) Генотипті өзгеру Е) Доминатты гендер әсері
С) Мутация пайда болған клеткалар түрі
22. Бір нәруыздың құрылымы туралы ақпарат жазылған ДНК молекуласының бөлігі:
А) Генетикалық код D) Триплет
В) Ген Е) Лелофаза
С) Гомозигота
23. Ашық жерлерде тіршілік ететін организмдердің жауынан қорғану белгісі:
А) Бүркеніш рең D) Қорғаныш рең
В) Жасырын рең Е) Табиғи рең
С) Сақтандырушы рең
24. Органикалық дүниені даму тарихында «Бауырымен жорғалаушылар ғасыры» атанған заман:
А) Архей D) Мезозой
В) Протерозой Е) Кайнозой
С) Палеозой
25. Екінші ұрпаққа гибрид белгілерінің ажырауы:
А) Мендельдің бірінші заңы D) Рецессивті белгі
В) Мендельдің екінші заңы Е) Көбею қарқындылығы
С) Доминатты белгі
26. Табиғи тарихи жағдайларда қалыптасқан кез келген организм дамитын және ұрпақтарының
көбеюіне қолайлы орта:
А) Тіршілік ету ортасы D) Экологиялық факторлар
В) Стенобионттар Е) Гидросфера
С) Эврибионттар
27. Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды жасайтын организмдер:
А) Продуцеттер D) Фототрофтылар
В) Редуценттер Е) Эукариоттар
С) Консументтер
28. Басқа организмнің ішкі мүшелері мен ұлпаларында тіршілік ететін ішкі паразиттер:
А) Монопаразиттер D) Эктопаразиттер
В) Олигопаразиттер Е) Эндопаразиттер
С) Полипаразиттер
29. Космос кеңістігіне кері шағылатын күн сәулесі энергиясы мөлшері:
А) 99.9 % D) 20 %
В) 50 % Е) 0,1-0,2 %
С) 30 %
30. Каспий теңізіндегі тұз концентрациясы:
А) 5 г/л D) 14 г/л
В) 10 г/л Е) 16 г/л
С) 12 г/л
Вариант 14
1. Өзіндік құрылысы бар белгілі бір қызмет атқаратын организмнің бір бөлігі:
А) Жасуша D) Организм
В) Ұлпа Е) Мүше
С) Жасуша жүйесі
2. Бір гүлде аталық пен аналық болатын гүлдер:
А) Бір жынысты D) Бір үйлі
В) Қос жынысты Е) Қос үйлі
С) Аталық-аналық жынысты
3. Жасушаға келіп түсетін және одан сыртқа шығарылатын заттарды реттеп тұратын жасушаның
сыртқы қабықшасы:
А) Цитоплазма D) Өң
В) Жабын Е) Жарғақша
С) Митохондрия
4. Оттегі бар ортада тіршілік ететін организм:
А) Анаэроб D) Продуцент
В) Аэроб Е) Консумент
С) Редуцент
5. Бактерия жасушасына енетін вирустар:
А) Паразиттер D) Бактериофагтар
В) Микробтар Е) Антибиотиктер
С) Темекі теңбілі
6. Цитрусті жеміс:
А) Алмұрт D) Алхоры
В) Өрік Е) Айва
С) Мандарин
7. Күрделігүлділер тұқымдасына жататын көкөніс өсімдігі:
А) Күнбағыс D) Мақсыр
В) Ассүттіген Е) Итошаған
С) Қырмызыгүл
8. Ағза денесінің сыртында паразиттік жолмен тіршілік ететін таспа жәндіктер:
А) Эктопаразиттер D) Эндопаразиттер
В) Ішексорғы Е) Үшкірқұрт
С) Қылқұрт
9. Ұсақшаянтектестерге жатады:
А) Циклоп D) Таңқышаян
В) Омар Е) Асшаян
С) Шаян
10. Қосмекенділерде алғаш рет пайда болған без:
А) Бауыр D) Ұйқы С) Ас қорыту
В) Сілекей Е) Сүт
11. Оба ауруын таратушы бунақдене:
А) Бүргелер D) Масалар
В) Бөгелектер Е) Шаншарлар
С) Биттер
12. Рецепторлардың атқаратын қызметі:
А) Қозуды орталық жүйке жүйесінің жұмысшы мүшесіне жеткізу В) Тітіркендіргіштерді тежеу С) Тітіркендіргіштерді қабылдау D) Қозуды сезімтал нейрондардан қозғалтқыш нейрондарға жеткізу
Е) Қозуды сезімтал нейрондардан аралық нейрондарға жеткізу
13. Шартты рефлекстің түзілуінің негізгі жағдайы болып саналмайды:
А) Тітіркендіргіштердің уақыт бойынша сәйкес келуі
В) Үлкен ми сыңарының басқа іс әрекеттен бос болуы
С) Ағазның функциональды жағдайы D) Жас ерекшеліктері
Е) Адамның денсаулығы, сергектігі, қалыпты ұйқысы
14. Ағза қызметінің гуморальды реттелуінің негізі:
А) Мүшелерге жүйке серпіністерінің берілуі
В) Қан арқылы жасуша, мүше және мүшелер жүйесінің хииялық өзара әрекеттесуі С) Диффузия жолымен Е) Тыныс алу кезінде оттегінің түсуі
D) Тамақпен қоректік заттардың келіп түсуі
15. Гиподинамия бұл - ...
А) Белсенді өмір сүру D) Жұмыс істеу қабілетінің төмендеуі
В) Қозғалыстың төмендеуі Е) Тірек-қимыл қабілетінің төмендеуі
С) Дене бітімінің
16. Лимфа жүйесінің қызметін реттейді:
А) Тимус D) Гипофиз
В) Ұйқы безі Е) Бүйрек үсті бездері
С) Қалқанша безі
17. Тыныс шығарғанда ауа көпіршіктерінің жабысып қалуынан сақтайтын және
тұрақтандыратын қабық:
А) Көкет D) Эктодерма
В) Коацерват Е) Сурфактант
С) Мезодерма
18. Сіңу процесі – бұл:
А) Күрделі заттардың жай заттарға ыдырауы
В) Еритін қоректік заттардың түзілуі
С) Қан және лимфаға ас қорыту түтігінің жасушалар қабаты немесе қабаттар қатары
арқылы заттардың өтуі
D) Бауырда улы заттардың залалсыздануы
Е) Қоректік сілекеймен ылғалдануы
19. Алғашқы зәрдің түзілу кезіндегі шумақтардағықан қысымы:
А) 20-30 мм с.б. D) 80-90 мм с.б.
В) 40-50 мм с.б. Е) 100-110 мм с.б.
С) 60-70 мм с.б.
20. Балалық шақта ерте жыныстық жетілуді тежейтін без:
А) Гипофиз D) Орталық без
В) Эпифиз Е) Жұмыртқа безі
С) Гипоталамус
21. Хромосома ауруы:
А) Миокард талмасы D) Альцгеймер
В) Көк жөтел Е) Паркинсон ауруы
С) Даун ауруы
22. Бейорганикалық заттардан органикалық заттарды синтездейтін организм:
А) Автотроф D) Консумент
В) Гетеротроф Е) Олиготроф
С) Редуцент
23. Жануарлардың дене пішіні мен түсінің өзін қоршаған айналадағы заттарға сәйкес келуі:
А) Бүркеніш рең D) Қорғаныш рең
В) Жасырын рең Е) Табиғи сұрыптау
С) Сақтандырушы рең
24. Бұл заманның дамуы 67 млн. жыл бұрын басталған және қазіргі кезге дейін жалғасуда:
А) Архей D) Мезозой
В) Протерозой Е) Кайнозой
С) Палеозой
25. Хромосома санының өзгеруіне әкелетін мутациялар:
А) Геномды D) Дигибридті
В) Хромосомалық Е) Полигибридті
С) Гендік
26. Сулы ортада тіршілік ететін кез келген организм:
А) Стенобионттар D) Олиготрофтылар
В) Эврибионттар Е) Мутаген
С) Гидрофиттер
27. Қоректену барысында органикалық заттарды ыдырататын организмдер:
А) Продуценттер D) Фототрофтылар
В) Редуценттер Е) Эукариоттар
С) Консументтер
28. Дененің беткейінде тіршілік ететін сыртқы паразиттер:
А) Монопаразиттер D) Эктопаразиттер
В) Олигопаразиттер Е) Эндопаразиттер
С) Полипаразиттер
29. Атмосфера арқылы өту кезінде сіңірген күн сәулесі энергиясының мөлшері:
А) 60 % D) 20 %
В) 50 % Е) 0,1-0,2 %
С) 30 %
30. Арал теңізіндегі тұз концентрациясы:
А) 10 г/л D) 45 г/л
В) 20 г/л Е) 60 г/л
С) 30 г/л
Вариант 15
1. Өсімдіктің вегетативті мүшесіне жатпайды:
А) Тамыр D) Сабақ
В) Жапырақ Е) Өркен
С) Гүл
2. Күрделі гүлшоғыры:
А) Шашақ D) Собық
В) Шатыр Е) Себет
С) Сыпыртқы
3. Жасуша ядросының сөлі:
А) Строма D) Гиалоплазма
В) Цитоплазма Е) Кариоплазма
С) Жасуша шырыны
4. Фотосинтез жолымен органикалық заттарды түзуші организмдер:
А) Анаэроб D) Өндірушілер
В) Аэроб Е) Тұтынушылар
С) Ыдыратушылар
5. Саңырауқұлақтарды зерттейтін ғылым:
А) Эмбриология D) Ботаника
В) Гельминтология Е) Палеонтология
С) Микология
6. Субтропикалық өсімдік:
А) Құрма D) Өрік
В) Жүзім Е) Апельсин
С) Мандарин
7. Күрделігүлділер тұқымдас өсімдіктерінде түзілетін жеміс:
А) Дәнек D) Тұқымша
В) Жаңғақ Е) Бұршаққын
С) Сүйекті жеміс
8. Алғашқы қуыстыларға жатады:
А) Ішекқуыстылар D) Жалпақ құрттар
В) Жұмыр құрттар Е) Буылтық құрттар
С) Былқылдақденелілер
9. Өрмекшітектестердің баскөкірек бөлігіндегі бірінші жұп аяғы:
А) Педипальпы D) Күйісаяқ
В) Параподий Е) Қылтан
С) Кірпікше
10. Қосмекенділердің дернәсілі:
А) Итшабақ D) Шабақ
В) Имаго Е) Қуыршақ
С) Жұлдызқұрт
11. Шеміршекті балықтар класына жатады:
А) Қортпа D) Шоқыр
В) Пілмай Е) Форель (бахтах)
С) Тұтас бас (химера)
12. Синапс (тоғысу) - ...
А) Жүйке жасушаларының бір-бірімен немесе ұлпалармен жанасуы
В) Жүйке серпенестері әрекетінен бөлінген заттар
С) Сезімтал жүйке талшықтарының ұшы
D) Жасушаның «энергетикалық станциясы»
Е) Қоректік заттар қоры
13. Зейіннің бұл түрі адамның қайраттылығын қажет етуімен және іс-әрекеттің саналы ниетімен
ерекшеленеді:
А) Еріксіз D) Шашыраңқы
В) Ерікті Е) Пассивті
С) Әдетті
14. Аралас секреция безі:
А) Гипофиз D) Қалқанша безі
В) Бүйрекүсті безі Е) Жыныс безі
С) Сілекей безі
15. Бұлшық ет қызметі оң әсерін тигізеді:
А) Тек бұлшық еттерге D) Тек жүрекке
В) Тек сүйектерге Е) Жүйке жүйесінің қызметіне
С) Бүкіл организмге
16. Қан, оның құрамы және қызметін зерттейтін ғылым:
А) Кардиология D) Иммунология
В) Гематология Е) Микробиология
С) Пульмонология
17. Тыныс алғанда:
А) Көкет (диафрагма) өзгермейді
В) Көкет (диафрагма) босаңсиды Е) Өзгерістер болмайды
С) Тұлға мен құрсақ бұлшық еттері жиырылады
D) Қабырғаралық және көкет (диафрагма) бұлшық еттері жиырылады
18. Соқырішек:
А) Тік ішек өсіндісі D) 12 елі ішек өсіндісі
В) Ащы ішек өсіндісі Е) Бауыр өсіндісі
С) Тоқ ішек өсіндісі
19. Тәулігіне түзілетін алғашқы зәрдің мөлшері:
А) 110-120 л D) 180-200 л
В) 130-140 л Е) 210-230 л
С) 150-180 л
20. Тимус қызмет етеді:
А) Өмір бойы D) 25 жасқа дейін
В) 1 жасқа дейін Е) 40 жасқа дейін
С) Жыныс бездерінің дамып жетілуіне дейін
21. Ген – өздігінен қызмет атқаратын:
А) ДНҚ бөлімшесі D) Жеке рибосома бөлімшесі
В) РНҚ бөлімшесі Е) Жеке клетка бөлімшесі
С) Жеке хромосома бөлімшесі
22. Фотосинтез процесі жүретін кү сәулесі энергиясын химиялық байланыстар энергиясына
айналдыратын организмдер:
А) Фототрофтылар D) Консументтер
В) Гетеротрофтылар Е) Олиготрофтылар
С) Редуценттер
23. Көбінесе улы және шығатын жәндіктерге тән белгі:
А) Бүркеніш рең D) Қорғаныш рең
В) Жасырын рең Е) Табиғи сұрыпталу
С) Сақтандырушы рең
24. Клеткаға дейінгі формаларға жатады:
А) Прокариоттар D) Бактериялар, саңырауқұлақтар
В) Эукариоттар Е) Антибиотиктер
С) Вирустар мен фагтар
25. Гаплоидті хромосома санының еселеніп көбею:
А) Полиплоидия D) Мутагенді
В) Гетероплоидия Е) Сұрыптау
С) Гендік
26. Жер шарының 70,1 пайызын алады:
А) Литосфера D) Гидросфера
В) Атмосфера Е) Тропосфера
С) Ионосфера
27. Дайын органикалық заттармен қоректенетін организм:
А) Продуцент D) Автотроф
В) Консумент Е) Фототроф
С) Редуцент
28. Әрбір буын келесі буынның қорегі болатын түрлер немесе түр топтарының арасында
қалыптасқан қоректену тізбегі:
А) Биогенді D) Ярустық
В) Құрылымдық Е) Популяциялық
С) Трофикалық
29. Жер беткейіне жететін күн сәулесі энергиясының мөлшері:
А) 60 % D) 20 %
В) 47 % Е) 10 %
С) 30 %
30. Атмосфера құрамындағы азот мөлшері; %
А) 78,09 D) 0,03
В) 20,95 Е) 0,92
С) 1,29
Вариант 16
1. Негізгі тамыр жақсы жетілген тамыр жүйесі:
А) Негізгі D) Кіндік
В) Жанама Е) Шашақ
С) Қосалқы
2. Пияздың гүлшоғыры:
А) Шашақ D) Масақ
В) Себет Е) Шатыр
С) Қалқанша
3. Организмнің тіршілік процестеріне қажет энергияны білдіруші жасуша органоиды:
А) Ядро D) Ядрошық
В) Вакуоль Е) Митохондриялар
С) Рибосома
4. Дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер:
А) Анаэроб D) Өндірушілер
В) Аэроб Е) Тұтынушылар
С) Ыдыратушылар
5. Түссіз әрі тарамдалған жіңішке жіпшелерден түзілген саңырауқұлақтардың өсімді денесі:
А) Жіпшелер D) Зооспорангий
В) Жіпшумақ Е) Конидий
С) Мукор
6. Өсімдіктердің жаңа іріктемелерін шығарумен айналысатын ғылым:
А) Ботаника D) Палеонтология
В) Селекция Е) Микология
С) Бриология
7. Көпжылдық сүттіген тұқымдас техникалық дақыл:
А) Бұйда кендір D) Үпілмәлік
В) Айыр Е) Алоэ
С) Жалбыз тікен
8. Жануарлар терісінің астында тіршілік ететін жұмыр құрт:
А) Трихинелла D) Суыртқы
В) Ішек сорғы Е) Үшкірқұрт
С) Қылқұрт
9. Өрмекшітектестердің бас көкірек бөлігіндегі екінші жұп аяғы:
А) Күйісаяқ D) Параподий
В) Аяқша Е) Қармалауыш
С) Тұтқыаяқ
10. Аяқсыздар отрядына жататын омыртқалы жануар:
А) Тритон D) Саламандра
В) Көлбақа Е) Бақатіс
С) Сақиналы құрт жылан
11. Құс жұмыртқасында болмайтын қабықша:
А) Ақуызды D) Саруыздың жоғарғы бөлігі
В) Әкқабық Е) Эпителийлі
С) Саруыздың төмінгі бөлігі
12. Жұлынның диаметрі:
А) 0,5 см D) 2 см
В) 1 см Е) 2,5 см
С) 1,5 см
13. Естің қалыптасу кездеріне жатпайды:
А) Есте сақтау D) Салыстыру
В) Бекіту Е) Қайта жаңғырту
С) Редупликация
14. Ішкі секреция (сөлініс) бездеріне тән қасиет:
А) Бөлінген гормонның қанға бірден түсуі, себебі бездерде арнаулы өзектері болмайды В) Бөлінген гормон қанға түседі және арнаулы өзектері арқылы сыртқа шығарылады С) Гормондары жүйкелік реттелуге қатысады
D) Гормондарының ас қорыту жүйкесіне ғана әсері
Е) Бөлінген сөлдің ас қорыту мүшелеріне түсуі
15. Жалпақтабандылық кезінде қажет емес:
А) Аяқ киімсіз жүру D) Жүзу
В) Шұлық кию Е) Биік-өкшелі аяқ-киім кию
С) Жүгіру
16. Қан айналу жүйесінің қызметіне жатпайды:
А) Клетканы оттегімен, қоректік заттармен, сумен қамтамасыз ету В) Көмір қышқыл газын және алмасудың соңғы өнімдерін шығару С) Гуморальды байланысты жүзеге асыру
D) Термореттелуді қамтамасыз ету
Е) Күрделі қоректік заттарды жай заттарға ыдырату
17. Атмосфералық ауа құрамындағы оттегінің мөлшері:
А) 0,01 % D) 25 %
В) 79 % Е) 21 %
С) 2 %
18. Таңертенгілік аста қабылдау қажет:
А) 100 % тамақтың 50 % D) 100 % тамақтың 20 %
В) 100 % тамақтың 10 % Е) 100 % тамақтың 25 %
С) 100 % тамақтың 15 %
19. Алғашқы зәр, ол:
А) Нәруызды плазма D) Шумақ сұйықтығы
В) Нәруызсыз плазма Е) Экстирпация
С) Фильтрациялық сұйықтық
20. Жыныс бездерінің жетілмей, кешігуі:
А) Идиоадаптация D) Инфантилизм
В) Өзгергіштік Е) Инбридинг
С) Оқшаулану
21. Популяция генофондысын ерекшеленуі байланысты емес:
А) Популяцияның өздігінен өндірілуіне D) Фенотипке
В) Сыртқы орта жағдайларына бейімделуіне Е) Басқа популяциялармен
С) Популяцияның тіршілік әрекетіне қарым-қатынасына
22. Энергияны екі валентті темірдің үш валентті темірге тотығуынан немес күкірт сутегінің
күкірт қышқылына дейін тотығуынан алатын организмдер:
А) Гетеротрофтылар D) Олиготрофтылар
В) Фототрофтылар Е) Консументтер
С) Хемотрофтылар
23. Қауіпсіз жәндіктердің пішіні, реңі, мінез-қылығы тұрғысынан улы, шағатын қауіпті жәндіктерге
ұқсастығы.
А) Бүркеніш рең D) Қорғаныш рең
В) Жасырын рең Е) Табиғи сұрыпталу
С) Сақтандырушы рең
24. Ядроға дейінгі құрылысы қарапайым организмдер:
А) Прокариоттар D) Фагтар
В) Эукариоттар Е) Жануарлар
С) Вирустар
25. Хромосома санының еселенбей көбеюі немесе азаюы:
А) Полиплоидия D) Мутагенді
В) Гетероплоидия Е) Сұрыптау
С) Гендік
26. Организмдер үшін қажет немесе оларға оң немесе теріс жерлерін тигізетін ортаның құрамды
бөліктері:
А) Тіршілік ету ортасы D) Консумент
В) Экологиялық факторлар Е) Редуцент
С) Биоэкология
27. «Биогеоценоз» ұғымын ғылымға алғаш енгізген:
А) Э.Геккель D) А.Тенсли
В) К.Мебиус Е) Ю.Либих
С) В.Н.Сукачев
28. Популяцияның таралу аймағы:
А) Биотип D) Аймақ
В) Биотоп Е) Аудан
С) Ареал
29. Күн сәулесі энергиясының жасыл өсімдіктермен сіңірілетін мөлшері:
А) 10 % D) 1-3 %
В) 5-10 % Е) 0,1-0,2 %
С) 3-5 %
30. Атмосфера ауасы құрамындағы оттегі мөлшері; %
А) 78,09 D) 0,03
В) 20,95 Е) 0,92
С) 1,29
Вариант 17
1. Кіндік тамыр жүйесі тін өөсімдіктер:
А) Бидай, үрмебұршақ, асқабақ D) Жүгері, беде, пияз
В) Үрмебұршақ, асқабақ, қауын Е) Жүгері, пияз, бидай
С) Пияз, күріш, беде
2. Аталық тозаңының аналықтың аузына түсу процесі:
А) Көбею D) Пісіп-жетілу
В) Қосарынан ұрықтану Е) Ұрықтану
С) Тозаңдану
3. Сүйекті, шеміршекті, майды, сіңірді, қан, ұлпа сұйықтығын түзетін ұлпа:
А) Эпителий D) Сүйек
В) Дәнекер Е) Бұлшық ет
С) Жүйке
4. Органикалық заттарды ыдыратып, минералды заттарға айналдыратын организмдер:
А) Анаэроб D) Өндірушілер
В) Аэроб Е) Тұтынушылар
С) Ыдыратушылар
5. Арнайы жіпшелердің бөлінуінен пайда болатын шаң түріндегі спора:
А) Жіпшелер D) Жіпшумақ
В) Зооспора Е) Конидий
С) Спорангий
6. Қолдан шығарылған өсімдіктер түрлері:
А) Түр D) Туыс
В) Тұқымдас Е) Іріктеме
С) Класс
7. Құлқайыр тұқымдас талшықты шөптесін өсімдік:
А) Үпілмәлік D) Жалбыз тікен
В) Бұйда кендір Е) Айыр
С) Кассия
8. Жануарлар бұлшық етінде паразитті тіршілік ететін жұмыр құрт:
А) Трихинелла D) Суыртқы
В) Ішек сорғы Е) Үшкірқұрт
С) Қылқұрт
9. Өрмекшітектестердің зәр шығару мүшесі:
А) Бүйрек D) Түтікше
В) Мальпигий тамырлары Е) Су түтікшелі жүйе
С) Несепағар
10. Бауырымен жорғалаушыларды зерттейтін зоология ғылымының саласы:
А) Гельминтология D) Палеонтология
В) Микология Е) Ихтиология
С) Герпетология
11. Суда жүзетін құс:
А) Үйрек D) Қаз
В) Шағала Е) Пингвин
С) Бірқазан
12. Жұлын тұрады:
А) Ақ заттан D) Ақ және сұр заттан
В) Сұр заттан Е) Сұр және сары заттан
С) Сары заттан
13. Есте сақтаудың төмендеуі немесе бұзылуы:
А) Амнезия D) Энцефалит
В) Анамнез Е) Авитаминоз
С) Арахноидит
14. Тимус безі орналасады:
А) Бас миында D) Құрсақ бөлімінде
В) Мойын бөлімінде Е) Жамбас бөлімінде
С) Кеуде бөлімінде
15. Организмнің әшкә ортасын құрайды:
А) Қан, лимфа, клеткааралық сұйықтығы D) Ішкі мүшелерді түзетін ұлпа
В) Дене қуысы Е) Плазма
С) Ішкі мүшелер
16. Ең ұсақ тамырлар;
А) Капиллярлар (қылтамыр) D) Веналар
В) Артериялар Е) Венуллар
С) Артериолдар
17. Тыныс шығарғандағы ауа құрамындағы көмір қышқыл газының мөлшері:
А) 16 % D) 21 %
В) 4 % Е) 26 %
С) 1 %
18. Зат алмасу процесі – бұл:
А) Ағзаға заттардың енуі
В) Қорытылмаған заттар қалдығының ағзадан шығарылуы С) Сұйық ыдырау өнімдерінің шығарылуы
D) Заттар мен энергияны қабылдау, өзгеріске ұшырауы, пайдаланылуы, қорға жиналу және
сыртқа шығарылуы
Е) Глюкозаның гликогенге айналуы
19. 150 л алғашқы зәрден түзілетін соңғы зәр мөлшері:
А) 0,5 л С) 1,5 л Е) 2,5 л
В) 1 л D) 2 л
20. Аналық жыныс бездері:
А) Жұмыртқа клеткасы D) Плацента
В) Аналық жұмыртқа безі Е) Түтікше
С) Жатыр
21. Популяция:
А) Генофонды ортақ бір түр особътарының жиынтығы
В) Фенофонды ортақ бір түр особътарының жиынтығы
С) Бір аймақта тіршілік тіршілік ететін особътарының жиынтығы
D) Бір экологиялық орынды алатын бір түр особьтарының жиынтығы
Е) Түрге тән белгілері бар особьтар жиынтығы
22. Әр түрлі дайын органикалық заттармен қоректенетін организмдер:
А) Гетеротрофтылар D) Хемотрофтылар
В) Автотрофтылар Е) Олиготрофтылар
С) Фототрофтылар
23. Құрылысы мен шығу тегі бір-біріне сәйкес келетін мүшелер:
А) Эмбриондық D) Биогеографиялық
В) Гомологиялық Е) Гомогаметалық
С) Палеонтологиялық
24. Клеткалары клетка мембранасы, ядро және цитоплазмадан тұратын организмдер:
А) Прокариоттар D) Фагтар
В) Эукариоттар Е) Бактериялар
С) Вирустар
25. ДНК молекуласында нуклеотидтің орналасу ретінің бұзылуымен байланысты мутациялар:
А) Геномды мутациялар D) Полиплоидия
В) Хромосомалық мутациялар Е) Гетероплоидия
С) Гендік мутация
26. Организмдерге тура немесе жанама әсер ететін бейорганикалық ортаның құрамды бөліктері:
А) Абиотикалық факторлар D) Комменсализм
В) Биотикалық факторлар Е) Аменсализм
С) Антропогендік факторлар
27. Жасыл өсімдіктер бұл:
А) Продуценттер D) Гетеротрофтылар
В) Консументтер Е) Зоофагтар
С) Редуценттер
28. Тірі организмдерді қоршайтын және олармен тығыз қарым-қатынаста болатын табиғат бөлігі:
А) Биотип D) Аймақ
В) Ареал Е) Аудан
С) Тіршілік ету ортасы
29. Бір территорияда заңды қайталанатын биоценоздардың кезекті алмасуы:
А) Экологиялық пирамида D) Биологиялық айналым
В) Экологиялық сукцессия Е) Биогеохимиялық айналым
С) Экологиялық мониторинг
30. Атмосфера ауасы құрамындағы газының мөлшері; %
А) 78,09 D) 0,03
В) 20,95 Е) 0,92
С) 1,29
Вариант 18
1. Негізгі тамыр басқа тамырларға қарағанда нашар дамитын тамыр жүйесі:
А) Негізгі D) Кіндік
В) Жанама Е) Қосалқы
С) Шашақ
2. Жатынның тұқым бүршігі ішінде болады:
А) Ядро, спермий D) Спермий
В) Жұмыртқа жасушасы және ең ірі жасуша Е) Эндосперм
С) Тұқым бастамасы
3. Нейрон жасушаларынан тұратын ұлпа:
А) Эпителий D) Сүйек
В) Дәнекер Е) Бұлшық ет
С) Жүйке
4. Жасушалық шырынға толы жасуша цитоплазмасындағы қуыс:
А) Вакуоль D) Мембрана
В) Пластид Е) Митохондрия
С) Ядро
5. Зең саңырауқұлақтарына жатпайды:
А) Пеницилл D) Аспергилл
В) Мукор Е) Ашытқы
С) Ақ зең
6. Қолдан шығарылған жануарлар түрлері:
А) Түр D) Туыс
В) Тұқымдас Е) Қолтұқым
С) Іріктеме
7. Екінші атауы «Шыбын қуғы» деп аталатын бөлме өсімдігі:
А) Пеларгония D) Хлорофитум
В) Бегония Е) Бейқалақай
С) Каланхоэ
8. Жануарлар ішіндегі паразитті ететін жұмыр құрттар:
А) Трихинелла D) Суыртқы
В) Ішек сорғы Е) Үшкірқұрт
С) Қылқұрт
9. Астың ішектің тыс қорытылуы жүретін буынаяқты жәндіктер:
А) Өрмекшілер D) Кенелер
В) Бүргелер Е) Қандалалар
С) Масалар
10. Бауырымен жорғалаушылар класына жатпайтын жануар:
А) Кесіртке D) Жылан
В) Хамелеон Е) Тритон
С) Қолтырауын
11. Тәнтану ғылымы зерттейді:
А) Біртұтас ағза, жеке жасушалар, мүшелер және олардың жүйелерінің қызметін
В) Ағзаның, оның мүшелері, ұлпалар, жасушалардың құрылысын С) Адамға тән жеке өзіндік мінез-құлық процестерінің жалпы заңдылықтарын
D) Органикалық дүниенің тарихи дамуын Е) Адам денсаулығын сақтау шараларын
12. Жұлыннан екі жаққа таралатын аралас жұлын жүйкелерінің саны:
А) 30 жұп D) 33 жұп
В) 31 жұп Е) 34 жұп
С) 32 жұп
13. Адамға тән екінші сигналды (И.П.Павлов бойынша) мына ми бөлімінің іс-әрекеті арқылы
жүзеге асады:
А) Ортаңғы ми D) Үлкен ми сыңары қыртысы
В) Сопақша ми Е) Мишық
С) Аралық ми
14. Гормон бөлінеді:
А) Ауыз қуысына D) Қанға
В) Қарынға Е) Бас миына
С) Ішекке
15. Қанның сұйық бөлігі:
А) Жасуша (клетка) сұйықтығы D) Лимфа
В) Ұлпа сұйықтығы Е) Физиологиялық ерітінді
С) Плазма
16. Ересек адам жүрегінің салмағы:
А) 200 г D) 350 г
В) 250 г Е) 400 г
С) 300 г
17. Ересек адамның тыныш жағдайда жұтатын ауа мөлшері:
А) 500 см2 D) 3500 см2
В) 1500 см2 Е) 5000 см2
С) 9000 см2
18. Нәруыздар ас қорыту жүйесі ферменттері әсерінен ыдырайды:
А) Амин қышқылдарына D) Фруктозаға
В) Глюкозаға Е) Сахарозаға
С) Глицерин және май қышқылдарына
19. 1 минутта бүйрек қан тамырлары өтетін қан мөлшері:
А) 200 мл D) 1200 мл
В) 600 мл Е) 1500 мл
С) 1000 мл
20. Аталық жыныс клеткалары:
А) Аталық без D) Жұмыртқа клеткасы
В) Аталық жыныс гормондары Е) Жұмыртқа безі
С) Сперматозоид
21. Адамның туа біткен ішкі ырғағы созылады:
А) 30 минутқа дейін D) 20 күннен 1 жасқа дейін
В) 30 минуттан 28 сағатқа дейін Е) 24 сағат
С) 28 сағаттан 6 күнге дейін
22. Организмнің ішкі сұйықтығы құрамының тұрақтылығының сақталуы:
А) Тұқымқуалаушылық D) Көбею
В) Өзгергіштік Е) Гомеостаз
С) Мутация
23. Ұқсас қызмет атқаратын, бірақ құрылысы мен шығу тегі әр түрлі мүшелер:
А) Аналогиялық D) Палеонтологиялық
В) Гомологиялық Е) Биогеографикалық
С) Эмбриондық
24. Адамның шығу тегін және оның дамуын, нәсілдік ерекшеліктерін зерттейтін ғылым:
А) Антропогенез D) Эмбриология
В) Филогенез Е) Палеонтология
С) Онтогенез
25. Хромосомаларда гендердің орналасу ретінің өзгерісі жүреді:
А) Геномды мутациялар D) Полиплоидия
В) Хромосомалық мутациялар Е) Гетероплоидия
С) Гендік мутация
26. Тірі организмдердің бір-біріне немес табиғи ортаға оң немесе теріс әсерлері:
А) Абиотикалық факторлар D) Комменсализм
В) Биотикалық факторлар Е) Аменсализм
С) Антропогендік факторлар
27. Өсімдік қорекиі және ет қоректі жануарлар:
А) Продуценттер D) Автотрофтылар
В) Консументтер Е) Фототрофтылар
С) Редуценттер
28. Тіршілік пайда болған және тараған орта:
А) Су D) Тірі организмдер
В) Құрлық Е) Биотоп
С) Топырақ
29. Өсімдіктер мен жануарларда біртіндеп түр құрамының өзгеруінің сукцессия аспектісі:
А) Бірінші D) Төртінші
В) Екінші Е) Бесінші
С) Үшінші
30. Атмосфера аасы құрамындағы басқа газдар мөлшері; %
А) 78,09 D) 0,03
В) 20,95 Е) 0,92
С) 1,29
Вариант 19
1. Тамыр жүйесінде негізгі тамыры жақсы жетілген өсімдік:
А) Пияз D) Тары
В) Үрмебұршақ Е) Сұлы
С) Күріш
2. Ішінде тұқымдары көп сыртқы қабығы жұқа, жұмсақ шырынды жеміс:
А) Жидек тәрізді D) Сүйекті
В) Дәнек Е) Жидек
С) Жаңғақ
3. Жүйке жасушасының ұзын өсіндісі:
А) Шоқтар D) Нейрон
В) Аксон Е) Дендрит
С) Талшық
4. Организмнің ауру қоздырғыштарын қабылдай алмау қасиеті:
А) Фагоцитоз D) Иммунитет
В) Тұрақтылық Е) Лейкоцитоз
С) Қабылдай алмаушы
5. Екі ағзаның пайдалы селбесін тіршілік етуі:
А) Көршілес D) Симбиоз
В) Өзара байланыс Е) Өзара әрекеттесу
С) Өзара достастық
6. Мәдени өсімдіктердің саналуандығы және шығу орталығын зерттеген ғалым:
А) Л.Пастер D) А.Ливенгук
В) Ч.Дарвин Е) Н.Вавилов
С) Р.Кох
7. Гүлшоғыры сыпырқы, астық тұқымдасына жататын өсімдік:
А) Сұлы D) Арпа
В) Бидайық Е) Жүгері
С) Бидай
8. Бунақденелілердің денесінде паразитті тіршілік ететін жұмыр құрт:
А) Трихинелла D) Суыртқы
В) Ішек сорғы Е) Қылқұрт
С) Зымырақ
9. Адамға энцефалит ауруын жұқтырушы қауіпті паразит:
А) Жайылым кенесі D) Өрмеккене
В) Иткене Е) Мамықкене
С) Тайга кенесі
10. Бауырымен жорғалаушылардың тыныс алу жүйесіне жатпайтын мүше:
А) Көмекей D) Кеңірдек
В) Бронхы Е) Өкпе
С) Желбезек жапырақшалары
11. Физиология ғылымы зерттейді:
А) Біртұтас ағза, жеке жасушалар, мүшелер, мүшелер және олардың жүйелерінің қызметін В) Ағзаның, оның мүшелері, ұлпалар, жасушалардың құрылысын С) Тірі ағзалардың құрсақ ішінде дамуын
D) Адам денсаулығын сақтау шараларын
Е) Органикалық дүниенің даму тарихын
12. Жұлынның негізгі қызметі:
А) Рефлекстік және өткізгіштік D) Үйлестіру және қозғалтқыш
В) Рефлекстік және қозғалтқыш Е) Сезімтал және рефлекторлық
С) Үйлестіру және өткізгіштік
13. Баланың тәжірибелік іс-әрекетін реттейтін, өзіне бағытталған құбылысқа сөйлеуі:
А) Іштей сөйлеу D) Ауызша сөйлеу
В) Ыммен сөйлеу Е) Эгоцентрлік сөйлеу
С) Жазбаша сөйлеу
14. Инсулин гормоны бөлінетін без:
А) Гипофиз D) Жұмыртқа безі
В) Эпифиз Е) Ұйқы безі
С) Бүйрек үсті безі
15. Қанға тән емес қызмет:
А) Газдарды тасымалдау С) Жұқпалы аурулардан қорғау
В) Су мен минералды заттардың қалыпты концентрациясын қамтамасыз ету D) Мүшелер арасындағы байланыстарды қамтамасыз ету
Е) Судың артық мөлшері мен улы заттарды сыртқа бөліп шығару
16. Эпикард, миокард, эндокард – бұл:
А) Жүрек қарыншалары D) Жүрек қабаттары
В) Жүрек құлақшалары Е) Жүрек жұмысының кезеңдері
С) Жүрек ауруы
17. Организм және сыртқы орта аралығындағы газ алмасу жүзеге асады:
А) Тыныс алу кезінде D) Диффузия кезінде
В) Аэрация кезінде Е) Қан тамырларының тарылуы кезінде
С) Қоректену кезінде
18. Пластикалық алмасу процесі – бұл:
А) Жасуша заттарының энергия бөле ыдырауы
В) Жасушада заттардың түзілуі және энергияның жиналуы (қорға түсуі)
С) Заттардың ыдырауы
D) Астың қорытылуы
Е) Зиянды заттардың ағзадан шығарылуы
19. Бүйрек каналдары арқылы сіңбейтін зат:
А) Na тұздары D) Ақуыздар
В) K тұздары Е) Креатин және сульфаттар
С) Глюкоза
20. Ұл балаларда соңғы жыныстық белгілердің пайда болуына жауапты гормон:
А) Эстроген D) Тимозин
В) Тестостерон Е) Тирозин
С) Фолликулин
21. Организмнің өзіне ұқсас ұрпақтарын шығару қабілеттілігі:
А) Өзгергіштік D) Тыныс алу
В) Мутация Е) Тұқымқуалаушылық
С) Көбею
22. Бүйрек үсті безінің ішкі (милы) қабатының гормоны:
А) Окситоцин D) Адреналин
В) Кортизон Е) Глюкагон
С) Инсулин
23. Организм ұрығының дамуын зерттейтін ғылым саласы:
А) Биоценология D) Орнитология
В) Биотехнология Е) Фенология
С) Эмбриология
24. Адамның жануарлармен ұқсастығын білдіретін, алайда қызмет атқармайтын мүшелері:
А) Албинизм D) Рудимент
В) Атавизм Е) Дриопитек
С) Антропогенез
25. Организмнің өміріне қауіп төндіретін, көп жағдайда өліміне әкелетін мутациялар:
А) Геномды мутациялар D) Рецестивті мутация
В) Хромосомалық мутациялар Е) Полиплоидия
С) Доминатты мутация
26. Тірі организмдердің тіршілік ету ортасын өзгерістерге әкелетін адамның іс-әрекетінің түрлері:
А) Абиотикалық факторлар D) Комменсализм
В) Биотикалық факторлар Е) Аменсализм
С) Антропогендік факторлар
27. Микроорганизмдер:
А) Продуценттер D) Зоофагтар
В) Консументтер Е) Автотрофтылар
С) Редуценттер
28. Организмдердің ортаға бейімделуі:
А) Климакс D) Адаптация
В) Дифференциация Е) Инвазия
С) Сукцессия
29. Органикалық заттардың биомассасы ұлғаюының сукцессия аспектісі:
А) Бірінші D) Төртінші
В) Екінші Е) Бесінші
С) Үшінші
30. Құрамында азот және күкірт қышқылы бар жаңбыр:
А) Нитратты D) Қышқылдық
В) Нитратты-сульфатты Е) Химиялық
С) Сульфатты-нитратты
Вариант 20
1. Шашақ тамыр жүйесі тән өсімдіктер:
А) Үрмебұршақ, пияз, бидай D) Күнбағыс, пияз, бидай
В) Асқабақ, арпа, қауын Е) Бидай, пияз, жүгері
С) Қарбыз, асқабақ, күріш
2. Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар құрғақ жеміс:
А) Бұршаққап D) Бұршаққын
В) Қауашақ Е) Тұқымша
С) Жаңғақ
3. Жүйке жасушасының қысқа өсінділері:
А) Шоқтар D) Нейрон
В) Аксон Е) Дендрит
С) Талшық
4. Сыртқы белгілері бойынша ұқсас және өзара будандасып өздеріне ұрпақ бере алатын ағзалар бірігетін топ:
А) Туыс D) Тұқымдас
В) Түр Е) Класс
С) Бөлім
5. Дәнді дақылға жатпайтын астық тұқымдас өсімдігі:
А) Бидай D) Тары С) Қара сұлы
В) Қара бидай Е) Арпа
6. Мақсыр өсімдігінің гүлшоғыры:
А) Шашақ D) Масақ
В) Себетгүл Е) Сыпыртқы
С) Сұлтан
7. Соңғы дене қуысы – целом бар ағзалар:
А) Ішекқуыстылар D) Жалпақ құрттар
В) Жұмыр құрттар Е) Буылтық құрттар
С) Қарапайымдар
8. Адам денесінде паразитті тіршілік етіп, қышыма ауруын туғызатын жәндік:
А) Жайылым кене D) Өрмек кене
В) Қышыма кене Е) Ит кене
С) Мамық кене
9. Бауырымен жорғалаушылар тұмсық бастылар отрядының өкілі:
А) Гаттерия D) Хамелеон
В) Жылан Е) Кесіртке
С) Тасбақа
10. Гигиена ғылымы зерттейді:
А) Органикалық дүниенің даму тарихын D) Адам денсаулығын сқтау жағдайларын
В) Ағза, оның мүшелері, ұлпалар, жасушалардың құрылысын
С) Біртұтас ағза, жеке жасушалар, мүшелер және олардың жүйелері қызметін
Е) Өсімдіктер мен жасушалар ұлпаларын
11. Рефлекс доғасының дұрыс тізбегі:
А) Мүше → қимыл нейрон → аралық нейрон → сезімтал нейрон → рецептор
В) Қимыл нейрон → қондырма нейрон → сезімтал нейрон → рецептор → мүше С) Қондырма нейрон → сезімтал нейрон → рецептор → рецептор → мүше
D) Сезімтал нейрон → рецептор → мүше → қозғалтқыш нейрон → қондырма нейрон
Е) Рецептор → сезімтал нейрон → қондырма нейрон → мүше (эффектор)
12. Ұйқы - бұл:
А) Терең қорғаныштық тежелу D) Хабарламаны сақтау
В) Адамдардың қатынас құралы Е) Мидың активті күйі
С) Объективті дүниені және қоршаған ортаны тану кезінде пайда болатын процесс
13. Қант диабетінің пайда болуының себебі:
А) Инсулиннің аз бөлінуі D) Қалқанша безі қызметінің бұзылуы
В) Инсулиннің көп бөлінуі Е) Гипофиз қызметінің бұзылуы
С) Жыныс бездері қызметінің бөлінуі
14. Ересек адам организміндегі қан мөлшері:
А) 2-2,5 л D) 4-4,5 л
В) 2,5-3 л Е) 4,5 -5 л
С) 3-3,5 л
15. Адамның жүрегі:
А) Бір бөлімді D) Төрт бөлімді
В) Екі бөлімді Е) Бес бөлімді
С) Үш бөлімді
16. Өкпенің тіршілік сыйымдылығы:
А) 500 см3 D) 5000 см3
В) 1500 см3 Е) 5500 см3
С) 3500 см3
17. Энергетикалық алмасу процесі - бұл:
А) Биосинтез С) Жылу реттеу
В) Сұйық ыдырау өнімдерінің шығарылуы Е) Энергия пайдалану
D) Жасушада органикалық заттардың тотығуы және энергияның бөлінуі
18. Экскреторлық функция - бұл:
А) Зәр заттарының сүзілуі және реабсорбциясы В) Ренин ақуызының түзілуі
С) Амин қышқылдарының қалыпты деңгейін реттеу
D) Нәруыз синтезін жылдамдататын гормонның түзілуі
Е) Тұрақты көлем және орта құрамын реттеу
19. Қыздарда соңғы жыныстық белгілердің пайда болуына жауапты гормон:
А) Тимозин Эстроген D) Окситоцин
В) Фолликулин Е) Меланофор
С) Тестостерон
20. Организмнің өзінің белгілері, қасиеттері, даму ерекшелітерін ұрпақтан ұрпаққа беру
Қабілеттілігі:
А) Тұқымқуалаушылық D) Мутация
В) Өзгергіштік Е) Көбею
С) Коацерваттар
21. Қандағы қант мөлшерін төмендететін ұйқы безінен бөлінетін гормон:
А) Окситоцин D) Адреналин
В) Кортизон Е) Глюкагон
С) Инсулин
22. Организмнің қазба қалдықтарын зерттейтін ғылым саласы:
А) Орнитология D) Палеонтология
В) Биоценология Е) Фенология
С) Эмбриология
23. Кейбір особьтарда эволюция процесінде жойылған, өзінің бұрыңғы ата-тегіне тән белгілерінің
көрінуі:
А) Альбинизм D) Рудимент
В) Атавизм Е) Дриопитек
С) Антропогенез
24. Бірнеше ұрпақтар бойы жасырын күйде болатын және тек гомозиготада болатын мутациялар:
А) Геномды мутациялар D) Рецессивті мутация
В) Хромосомалық мутациялар Е) Полиплоидия
С) Доминатты мутация
25. Организмнің тіршілік ету жағдайларына ең төмен әсер:
А) Төзімдік заңы D) Максимум заңы
В) Минимум заңы Е) Қайтарым заңы
С) Оптимизм заңы
26. Биогеоценозды зерттейтін ғылым:
А) Фенология D) Биоценология
В) Фитопалогия Е) Биоценотика
С) Энтология
27. Суда тіршілік ететін организмдердің қозғалу жағдайлары мен әр түрлі тереңдіктегі қысымды анықтайтын факторлар:
А) Судың тығыздығы D) Қоректік қор
В) Тұтқырлығы Е) Оттек мөлшері
С) Тұщылығы
28. Ю.Одум бойынша сукцессия аспектілерінің саны:
А) 10 D) 3
В) 6 Е) 2
С) 4
29. Атмосфера ауасы құрамындағы көмір қышқыл газы мөлшері артуынан туындайтын құбылыс:
А) Жылу эффектісі D) Биологиялық эффект
В) Энергия ағыны Е) Физикалық эффект
С) Химиялық эффект
30. Тірі организміндегі мерзімді ырғақ:
А) Хронология D) Хронометраж
В) Хронобиология Е) Хромосомология
С) Хронометрия
