«Зимний фестиваль знаний 2025»

Конспект по математике на тему: Перпендикуляр түзулер.

Барлық оқушылар:

Перпендикуляр түзулерді анықтайды, перпендикуляр белгісін біледі және оны дәлелдейді; нүктеден түзуге түсірілген перпендикуляр, перпендикулярдың табаны, нүктеден түзуге дейінгі қшықтық, ұғымдарын анықтайды

Олимпиады: Математика 1 - 11 классы

Содержимое разработки

Тақырыбы:


Перпендикуляр түзулер.

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні: Халмурадова Махбуба


Сабаққа қатысқан оқушылар саны:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

7.1.2.8

Перпендикуляр, көлбеу және көлбеудің проекциясы ұғымдарын меңгеру;

7.1.2.9

нүктеден түзуге түсірілген перпендикулярдың біреу ғана болуы туралы теореманы дәлелдеу және қолдану;

7.1.2.10

перпендикуляр түзулердің қасиеттерін білу және қолдану;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

Перпендикуляр түзулерді анықтайды, перпендикуляр белгісін біледі және оны дәлелдейді; нүктеден түзуге түсірілген перпендикуляр, перпендикулярдың табаны, нүктеден түзуге дейінгі қшықтық, ұғымдарын анықтайды.


Оқушылардың басым бөлігі:

Өткен тақырыппен байланыстырады;-Оқушының жеке ой- пікірінің құндылығы артады.

Кейбір оқушылар:

Оқушылар жаңа тақырып жайлы малғұматтар алады ол туралы оқып үйренеді


Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңдері

Жоспарланған жұмыс

Ресурстар

Сабақтың басы(2-5 минут)

(МК) Ал, балалар, бүгінгі көңіл күйіміз жақсы екен, ендіше үй тапсырмасын тексеремін. Үй жұмысы қандай?


Екі үшбұрыштың үш қабырғасы және үш бұрышы тең, олар тең үшбұрыштар ма?

Барлық қабырғасы тең үшбұрыш тең бүйірлі үшбұрыш па?

Екі тікбұрышты үшбұрыштың сүйір бұрыштары тең, олар тең
үшбұрыштар ма?

Бір катеті және бір бұрышы (сүйір бұрышы болмауы да мүмкін) тең тікбұрышты үшбұрыштар, тең үшбұрыштар ма?

Катет гипотенузадан үлкен болуы мүмкін бе?

Екі тікбұрышты үшбұрыш тең егер олардың сәйкес екі катеттері тең болса. Осы берілген теоремаға кері теорема жазыңыз.



Сабақтың ортасы (6-40 минут)

(МК,Ұ)

Есепт

2-слайд

  • Бұл тақырыпты оқу кезінде түзулердің перпендикулярлығының анықтамасын, түзуге жүргізілген перпендикуляр және көлбеуді, перпендикуляр түзулердің қасиеттерін білетін боласыңдар; перпендикуляр түзулердің қасиеттерін пайдаланып, есептер шығаруды үйренесіңдер.


3-слайд

  • АВ және CD түзулері О нүктесінде қиылысып, бір-бірімен тік бұрыш жасасын.


  • С онда ∠BOD=90° болады.


4-слайд

  • ∠BOD жазық бұрыштың жартысы болғандықтан, ∠DOA=90°, ∠COВ=90°.


  • Бұдан ∠АОС=90°-қа тең.

  • Б ұл жағдайда АВ және CD түзулері перпендикуляр болады.


5-слайд

  • Анықтама. Тік бұрыш жасап қиылысқан екі түзу перпендикуляр түзулер деп аталады.


6-слайд

  • Түзулердің перпендикулярлығын таңбасымен белгіленеді.

  • Мына аb былай оқылады: “а түзуі b түзуіне перпендикуляр”.

  • Сонда “AB түзуі CD түзіне перпендикуляр” дегенді қысқаша ABCD деп жазамыз.


7-слайд

  • Перпендикуляр түзулерде жатқан сәулелер де, кесінділер де перпендикуляр болады, яғни суреттегі OB және OD сәулелері, сондай-ақ OE, ON кесінділері перпендикуляр.



8-слайд

  • 1-теорема. Бір түзуде перпендикуляр екі түзу өзара параллель болады.


9-слайд

1 теореманы дәлелдеу

  • Ас, bc болатын a,b,c түзулері берілген.

  • 1=90°, 2=90° және 1 мен 2-ішкі тұс

  • тас бұрыштар: 1+2=180°

  • Сонда түзулердің параллельдік белгісі бойынша а‖b болады.

Теорема дәлелденді


10-слайд

  • 2-теорема. Егер түзу параллель түзулердің біріне перпендикуляр болса, онда ол екіншісіне де перпендикуляр болады.


ер шығару

1. а және b түзулерінің қиылысуында пайда болған бұрыштардың үшеуі өзара тең. а ┴ b екенін дәлелдендер.

Шешуі. Қиылысқан а және b түзулері берілсін.Олар қиылысқанда пайда болған бұрыштардың үшеуін 1; 2 және 3 деп белгілейік. Шарт бойынша

2. АВ және СD перпендикуляр түзулері О нүктесінде қиылысады. ОЕ және ОF сәулелері ОD сәулесімен бір жарты жазықтықта жатады және

Шешуі. Есептің шартына сәйкес сурет саламыз ВОЕ және АОЕ – сыбайлас бұрыштар. Сондықтан


Жауабы: 62°, 43°.



Оқулық

Аудидиск:

1.4.1; 1.4.4;



Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы( 41-45мин)

Дәптермен жұмыс.

1 Өздік жұмыс

№1

Екі доғал бұрыштың ортақ қабырғасы бар, ал қалған екі қабырғасы өзара перпендикуляр.

Егер доғал бұрыштар тең екендігі белгілі болса, доғал бұрыштың шамасын тап.

Жауабы:

∠АОВ = ∠АОС

ВО⟘ ОС,

∠ВОС = 90

2∠АОВ = 360 – 90 =270

∠АОВ = 135

№2

Жазыңқы бұршытың төбесінен екі сәуле жүргізілген, олар оны ұш тең бөлікке бөледі. Ортаңғы бұрыштың биссектрисасы жазыңқы бұрыштың қабырғаларына перпендикуляр екендігін дәлелдеу керек.

Жауабы:

∠АОВ = ∠ВОС = ∠СОD=60, ОК – биссектриса,

∠СОК = ∠ВОК = 30

∠DOK = 90

∠АОК= 90

Сабақты қорытындылау


Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?



Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.



Получите свидетельство о публикации сразу после загрузки работы



Получите бесплатно свидетельство о публикации сразу после добавления разработки


Олимпиады «Зимний фестиваль знаний 2025»

Комплекты учителю



Качественные видеоуроки, тесты и практикумы для вашей удобной работы

Подробнее

Вебинары для учителей



Бесплатное участие и возможность получить свидетельство об участии в вебинаре.


Подробнее