Дзяржаўная ўстанова адукацыі
“Навучальна-педагагічны комплекс
Тракельскія яслі-сад-базавая школа”
6 клас
Настаўнік беларускай мовы і літаратуры, 2-й катэгорыі
Валчэцкая Ганна Мар’янаўна
Тракелі, 2016
Тэма: Падагульняючы ўрок па тэме “Лічэбнік”
Мэты: абагульніць і сістэматызаваць веды па пройдзенай тэме; павысіць цікавасць да ўрокаў беларускай мовы; развіваць мову вучняў.
Тып урока: урок абагульнення і сістэматызацыі ведаў.
Абсталяванне : мультымедыа, камп’ютар, карткі з заданнямі
Ход урока
Эпіграф
Аб сабе сказаць хачу:
Усе прадметы я лічу.
Няма часу адпачыць
Кожны просіць палічыць –
Колькі іх? Каторы ён?
Лічбы – працы маёй плён.
В.Лукша
І Арганізацыйны пачатак урока.
Слова настаўніка.
Дзень добры! Я вельмі рада вітаць вас, бачыць усіх бадзёрымі і здаровымі. Жадаю заставацца ў добрым настроі на працягу ўсяго ўрока. А цяпер за працу! Поспехаў вам!
ІІ. Вызначэнне тэмы і задач урока.
Вось мы і закончылі з вамі вывучэнне адной з самых складаных тэм па беларускай мове. Можа, каму-небудзь з вас яна здалася сумнай і нецікавай, але ж ведаць, як правільна ўжываць лічэбнікі ў вусным і пісьмовым маўленні, трэба кожнаму. А таму ў нас сёння ўрок-абагульненне па тэме “Лічэбнік”.
Давайце прачытаем эпіграф сённяшняга ўрока. Як вы думаеце, што мы будзем рабіць на сённяшнім уроку? (Вучні фармулююць задачы ўрока, настаўнік іх удакладняе.)
Сачыце, калі ласка, за сваёй мовай: імкніцеся размаўляць граматна, правільна выкарыстоўвайце ў сваім маўленні лічэбнікі. Памятайце, што гэта будзе абавязкова ўлічана пры выстаўленні адзнак.
ІІ Актуалізацыя папярэдніх ведаў, уменняў і навыкаў.
Калі ласка запішыце дату, класная работа.
А зараз першае заданне-размінка. Лічэбнік наш нешта пажадаў, але каб даведацца што менавіта, нам патрэбна правільна прачытаць прыклады, скласці іх і запісаць склады ў парадку павелічэння (ад меншага да большага)
ву най жа бы даю чо дат вы
29+44 27+20 4+5 37+41 14+9 53+21 19+20 11+19
= = = = = = = =
73 47 9 78 23 74 39 30
9,23,30,39,47,73,74,78
Дзевяць, дваццаць тры, трыццаць дзевяць, сорак сем, семдзесят тры, семдзесят чатыры, семдзесят восем – запісваюцца на дошцы.
Жадаю выдатнай вучобы!
Слыхавы дыктант.
- Я чытаю вам выраз, а вы запісваеце ў сябе ў сшытку 1 – калі згодны, 0- калі не.
а) Лічэбнік – гэта самастойная часціна мовы, якая адказвае на пытанні колькі? каторы? /1/
б) У залежнасці ад значэння і граматычных прымет, лічэбнікі падзяляюцца на колькасныя і зборныя. /0/
в) Паводле складу лічэбнікі падзяляюцца на простыя, складаныя і састаўныя. /1/
г) Лічэбнікі спалучаюцца толькі з назоўнікам. /1/
д) У лічэбніках ад дзевяці да дваццаці і ў лічэбніках пяць, шэсць, трыццаць на канцы не пішацца мяккі знак. /0/
е) Колькасныя лічэбнікі падзяляюцца на: лічэбнікі, якія абазначаюць цэлыя лікі, зборныя, дробавыя. /1/
ж) У творным склоне лічэбнікі два, тры, чатыры, пяць, шэсць, маюць на канцы –ма- . /0/
з) У складаных лічэбніках (ад пяцідзесяці да васьмідзесяці і ад двухсот да дзевяцісот) скланяюцца абедзве часткі слова. /1/
і) Лічэбнік паўтара спалучаецца з назоўнікамі жаночага роду. /0/
к) Зборныя лічэбнікі абазначаюць колькасць, як сукупнасць. /1/
А зараз, давайце памяняемся сшыткамі з суседам па парце і праверым. (узаемаправерка)
Атрымаецца лік 1 011 010 101 (адзін мільярд адзінаццаць мільёнаў дзесяць тысяч сто адзін)
Які Гэта лічэбнік па разраду? (колькасны)
Па саставу? (састаўны)
У каго ўсё правільна – падыміце рукі.
Франтальнае апытванне.
На якія разрады паводле значэння падзяляюцца лічэбнікі? (колькасныя і парадкавыя).
- А на якія групы падзяляюцца колькасныя лічэбнікі?
* якія абазначаюць цэлыя лікі.
*зборныя лічэбнікі.
*дробавыя лічэбнікі.
А як вы ўмееце адрозніваць іх паміж сабой мы зараз даведаемся.
Калі ласка сядаем за камп’ютар і адкрываем заданне “Разрады лічэбнікаў” (у блогу)
4) На слайдзе запісаны словы
І в. – запіша іх са словам паўтара.
ІІ в. – са словам паўтары.
Бочка (паўтары), сотня(паўтары), гектар(паўтара), месяц(паўтара), тыдзень(паўтара), дзесятак(паўтара), сотка(паўтары), загон(паўтара).
Чаму вы іх так спалучылі?
Паўтара – мужч. Род і ніякі рд.
Паўтары – жаночы род.
7) Вось мы і ўзгадалі асноўныя пытанні па тэме “Лічэбнік”. А зараз я прапаную вам зрабіць тэставае заданне. У вас 5 хвілін. (блог)
Фізкультхвілінка.
Раз –падняцца, усміхнуцца,
Два – сагнуцца, разагнуцца,
Тры – галоўкай паківаць,
На чатыры – рукі шырэй,
Пяць – рукамі памахаць,
Шэсць – прысесць і за парты ціха сесці.
На сем сшыткі падраўняць.
Восем-дзевяць – ручкі ўзяць,
А на дзесяць – пачынаем працаваць.
6) Праца (на картках) з тэкстам.
Запісаць выдзеленыя лічбы словамі.
Тэкст для першай групы.
28 _____________________________________ чэрвеня 1941 ___________________________________________________________ года Мінск быў акупіраваны нямецка-фашысцкімі захопнікамі, якія ператварылі горад у руіны. Мінчане ўпарта супраціўляліся ворагу. Было створана 5 ________ падпольных райкамаў партыі. Больш як 60 _____________________________ арганізацый і груп уваходзілі ў Мінскае камсамольскае падполле.
У канцы 1943 ____________________________________________ - пачатку 1944 _______________________________________________ года ў Мінску існавала 79 ___________________________________ баявых груп, у якіх налічвалася 326 ___________________________________________ патрыётаў.
Усяго падпольшчыкі Мінска правялі каля 1500_________________________________________________ дыверсій.
3 _____________ліпеня 1944 __________________________________ года Мінск вызвалены савецкімі войскамі. У 1974 _________________________________________________________ годзе за заслугі перад Радзімай, мужнасць і гераізм працоўных у гады вайны і ў азнаменаванне 30-_______________________годдзя вызвалення Беларусі ад гітлераўскага нашэсця сталіцы Беларусі прысвоена званне “Горад-герой”.
Тэкст для другой групы.
Вялікая Айчынная вайна пачалася 22 __________________________ чэрвеня 1941 _______________________________________года. За 4 ______ гады вайны нямецка-фашысцкія захопнікі на тэрыторыі Беларусі спалілі і разбурылі 209 ________________________________ гарадоў і раённых цэнтраў, 9200 ____________________________________ вёсак. Загінуў кожны 3 __________ беларус.
Гераічна змагаліся з ворагам больш за 374000 _______________________________________ партызанаў, дзейнічала 2515 ______________________________________________ партызанскіх атрадаў. За гераізм і адвагу ў барацьбе з ворагамі 140000 __________________________________________ беларускіх партызанаў і падпольшчыкаў узнагароджана ордэнамі і медалямі, 87 _________________
___________________ з іх прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.
У 1954 __________________________________________ годзе на плошчы Перамогі ў Мінску для ўвекавечання памяці загінуўшых воінаў устаноўлены манумент Перамогі. 3 ____________ ліпеня 1961 ___________
___________________________ года каля манумента Перамогі быў запалены Вечны агонь.
Заданні да тэкстаў
Запісаць ліэбнікі словамі.
Вызначыць разрады лічэбнікаў па значэнні і саставу.
Вызначыць марфалагічныя і сінтаксічныя прыметы лічэбнікаў.
7) Паставіць лічэбнікі ў форме творнага склону, запісаць у адпаведныя клеткі.
7
|
|
|
|
|
8
|
|
|
|
|
|
|
10
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8) Перакласці на беларускую мову.
Першы варыянт: двадцать второе марта тысяча девятьсот сорок третьего года, сто сорок девять жителей, семьдесят шесть детей.
Другі варыянт: на пятьдесят четвёртом километре, девять тысяч двести деревень, сто семьдесят шесть деревень.
9) Рэфлексія.
- Што на ўроку спадабалася?
- Якія заданні былі для вас найбольш цікавымі?
- Што выклікала цяжкасці?
- Што б вы хацелі, каб вам растлумачылі яшчэ раз?
- Ці даведаліся вы што новае на ўроку.
На дошцы размешчаны тры смайлікі (вясёлы, абыякавы і хмурны). Прапануецца размясціць вашае прозвішча і імя каля таго смайліка, якіе адпавядае настрою, адчуванням і працы на ўроку.
ІІІ Падвядзенне вынікаў урока.
Выстаўленне адзнак, іх каменціраванне.
IV Дамашняе заданне.
Запісаць у сшыткі прыказкі, прымаўкі, фразеалагізмы, загадкі з лічэбнікамі.
Заключнае слова настаўніка.
Як правільна ўжываць лічэбнікі, трэба ведаць кожнаму, бо з імі прыходзіцца сустракацца штодня. Людзям усіх прафесій – фізікам і археолагам, лекарам і будаўнікам, трактарыстам і настаўнікам – трэба абыходзіцца з лічбамі, лічэбнікамі ўважліва і далікатна. Гэта значыць – трэба ўмець іх правільна ўжываць у вуснай і пісьмовай мове. І я спадзяюся, што вы добра засвоілі гэту тэму самі, і заўсёды дапаможаце таму, каму патрэбна будзе дапамога.
