«Бзэр щыбзэрабзэр пхуэгъэшэрыуэмэщ.
Щыпхуэгъэшэрыуэр, ар ф1ыуэ пщ1эмэщ»
Нэгумэ Шорэ
Ди шыпхъухэ, дядэ-анэхэ, ди къуэшхэ,
ЩIы фIыцIэр жэнэт пщIащэ зыхуэхъун,
Насыпыр лъэпкъ къабзагъэкIэ ягуэштэм,
ЩымыIэт хьэрхуэрэгъу фэ къыфхуэхъун.
Фи лIыгъэкIэ фэ псоми фраплъапIэт,
Фи хабзэкIэ Кавказым фрищIыхьт,
Фи Хэкум къизышием зэ и лъапэ
Къыщыхъурт илъэгъуахэр жэнэт пщIыхь.
Бемырзэ Мухьэдин
Блыщхьэ-понедельник
Гъубж-вторник
Бэрэжьей-среда
Махуэку-четверг
Мэрем-пятница
Щэбэт-суббота
Тхьэмахуэ-воскресенье
Январь - щ1ышылэ февраль - мазае март - гъатхэпэ апрель - мэлыжьыхь май - накъыгъэ июнь - мэкъуауэгъуэ июль - бадзэуэгъуэ август - шыщхьэ1у сентябрь - фок1адэ октябрь - жэпуэгъуэ ноябрь - щак1уэгъуэ декабрь - дыгъэгъэзэ
В жизни каждого народа есть важные события. Они являются его гордостью, являются лицом всей нации. Таким событием для нашего народа явилась Великая Отечественная война:
тяжелейшая, кровопролитнейшая, разрушительная война в истории. Но,несмотря ни на что, наш народ вышел победителем.
Дэтхэнэ зы лъэпкъми и1эщ мыхьэнэшхуэ зи1э махуэшхуэхэр. Абыхэм уи щхьэр ину уагъэлъагъуж, лъэпкъым и напэ мэхъу. Апхуэдэ махуэщ ди лъэпкъымк1э Хэку зауэшхуэр: хьэлъэу, лъыгъажэшхуэу, зэхэкъутак1уэу ди тхыдэм къыхэнар.Ауэ, зыми емылъытауэ, абы ди лъэпкъым тек1уэныгъэр къыщихьащ.
Дэтхэнэ зы лъэпкъми и1эщ мыхьэнэшхуэ зи1э махуэшхуэхэр. Абыхэм уи щхьэр ину уагъэлъагъуж, лъэпкъым и напэ мэхъу . Апхуэдэ махуэщ ди лъэпкъымк1э Хэку зауэшхуэр: хьэлъэу, лъыгъажэшхуэу, зэхэкъутак1уэу ди тхыдэм къыхэнар.Ауэ, зыми емылъытауэ, абы ди лъэпкъым тек1уэныгъэр къыщихьащ.
- Нобэ ди мурадщ: глаголыр нэхъ куууэ дджыну, ар къэдгъуэтыфу, тэмэму ттхыфу, псалъэухам къыхэдгъэщыфу, бзэм тэмэму къыщыдгъэсэбэпыфу зедгъэсэну.
Зэгъащ1э!
- Глаголыр зи щхьэ хущыт псалъэ лъэпкъыгъуэщ. Абы къегъэлъагъуэ предметым илэжьыр, ищ1эр. Ар жэуап хуохъу предметым сыт ищ1эрэ? предметым сыт къыщыщ1рэ? упщ1эхэм
Ди Хэкум бий бзаджэхэр къыщытеуам ,цIыху псори, зым хуэдэу, къызэщIэтэджащ,
я Хэкур яхъумэжыну, икIи кърагъэлащ ди щхьэхуитыныгъэр.
ПСЕЙ
(ЕЛЬ, ЁЛКА)
ЖЫГЕЙ
ДУБ
ЩИХУ
ТОПОЛЬ
ПХЪЭХУЕЙ
БЕРЕЗА
Тестыр
1. Псалъэр глаголщ:
- Ерыщу
- Зэкъуэувэу
- Ток1уэ
- Гущ1эгъуншэ
2. Глаголыр жэуап хуохъу мы упщ1эм:
- Сыт ищ1эрэ предметым?
- Сыт щхьэк1э?
- Сыт хуэдэ?
3. Пэжыр гъэбелджылы. Глаголым къегъэлъагъуэ:
- Предметым и плъыфэр, щытык1эр
- Предметым ищ1эр, илэжьыр
- Предметым и бжыгъэр щабжк1э зэрызэк1элъык1уэр
- Предмет
4. Ди адыгэ лъэпкъым зэхэтык1э дахэ я1эт. Дэтхэнэ ц1ыхуми и Хэкум нэхъапэ и1экъым, уеблэмэ и гъащ1эм япэ ирегъэщ.
Мы псалъэухаит1ым зэхэту глагол дапщэ хэт?:
- 1
- 2
- 3
- 4
Тестыр
1. Псалъэр глаголщ:
- Ерыщу
- Зэкъуэувэу
- Ток1уэ
- Гущ1эгъуншэ
2. Глаголыр жэуап хуохъу мы упщ1эм:
- Сыт ищ1эрэ предметым?
- Сыт щхьэк1э?
- Сыт хуэдэ?
3. Пэжыр гъэбелджылы. Глаголым къегъэлъагъуэ:
- Предметым и плъыфэр, щытык1эр
- Предметым ищ1эр, илэжьыр
- Предметым и бжыгъэр щабжк1э зэрызэк1элъык1уэр
- Предмет
4. Ди адыгэ лъэпкъым зэхэтык1э дахэ я1эт. Дэтхэнэ ц1ыхуми и Хэкум нэхъапэ и1экъым, уеблэмэ и гъащ1эм япэ ирегъэщ.
Мы псалъэухаит1ым зэхэту глагол дапщэ хэт?:
- 1
- 2
- 3
- 4
- Щыуагъэ хэмылъмэ – 5
- Зы щыуагъэ хэлъмэ – 4
- Щыуагъит1 хэлъмэ – 3
- Щыуагъищым нэхърэ нэхъыбэмэ - 2
СИНКВЕИН
- Псалъэр
- Плъыфэц1ит1
- Глаголищ
- Нэхъ купщ1аф1эу зы псалъэуха
- Зы псалъэк1э къыжы1эн мы псалъэм и мыхьэнэуэ къэфлъытэр
Анэдэлъхубзэ
- Куу, уахътыншэ
- Йоф1ак1уэ, мэбзэрабзэ, сегъэгушхуэ
- Анэдэлъхубзэр лъэпкъым и гупсэщ
- Напэщ
Унэ лэжьыгъэ
1. Хэку лъагъуныгъэм теухуауэ псалъэжь т1урыт1 зэхэвгъэувэ, глаголхэр къэвгъэсэбэпурэ.
2. Зауэ зэманым хиубыда фи анэшхуэ-адэшхуэхэм я нэгу щ1эк1а гуащ1эдэк1ым к1эщ1у фыкъытепсэлъыхь. Глаголхэр къыхэвгъэщ.
Зыри къызгуры1уакъым, дерсым
иухыныр къысхунэгъэсыжыртэкъым
Дерсыр сигу ирихьащ.
Псори гуры1уэгъуэщ
Дерсыр зык1и гъэщ1эгъуэнтэкъым
Ф1ык1э
дызэ1ущ1э!
