Литосфералық катаклизмдер (зілзалалар)

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Дереккөздер, ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі- оқушыларды түгелдеу, оқушылар назарын сабаққа аудару.

Сыныпта жақымды психологиялық ахуал орнату үшін «Шаттық шеңбері» тренингі өткізіледі.«Смарт- бейджик» әдісі арқылы сыныпты топтастырады, топ басшысын сайлайды.

«Миға» шабуыл әдісі арқылы тақырыптың мақсатын ашу.

Қолайлы жұмыс ортасы қалыптастырылады. Жағымды жаңалық немесе жақсы тілектер айту ұсынылады (мұғалімнің жоспары бойынша).

(К) Ой қозғау. Суреттерге не ортақ?

Оқушылар жеке ойланады, бірнеше оқушы жауап береді.

Сабақтың тақырыбы анықталады. Оқу мақсаттары (ОМ) мен жетістік критерийлері таратылады. ОМ жету жолындағы әрекеттер дәптерге (тақтаға) жазылады

Интербелсенді тақта, бейджиктер

Бейнематериал

Сабақтың ортасы

8 минут

К) «Жер сілкінісі, күші, салдарлары» тақырыбындағы бейнематериал көрсетіледі.

Көрсетілімнің алдында нұсқаулық беріледі. Бейнематериалды көрместен бұрын, тыңдалым мен көрсетілім алдында, фотосуреттердегі катаклизм түрлерін ауызша атайды.

Бейнематериалды көру барысында жасалынатын әрекеттер:

1. 6-сыныпта оқып білген түсініктерді ой елегінен өткізіп, жер сілкінісін тудыратын факторларға мән беру

2. Маңызды ақпараттарды жазып отыру.

Бейнематериалды көріп болғаннан кейін, тыңдалым мен көрсетілімнен кейін: терминдерді еске түсіре отырып, дәптерге жазу ұсынылады.

Кері байланыс: Бейнематериал бойынша түсініксіз сұрақтар бар ма? Сұрақ болса, талқыланады. Сұраққа жауап беруді білім деңгейі жоғары оқушыларға ұсыну қажет.

(С) Литосфералық катаклизм ұғымдарына қатысты жалпы таратылған мәтіндермен өз беттерінше танысады. Ұғымдарды, терминдерді дәптерге көшіріп жазады.

(Д) Тектоникалық қозғалыстар әсерінен пайда болған литосфералық катаклизмдерді жіктейді.

(Ф) Қалыптастырушы бағалау (ҚБ) тапсырмалары орындалады.

1-тапсырма. Мәтінді оқиды. Мәтінді, бейнематериалды және 6-сыныптағы білімдерін пайдаланып, тектоникалық қозғалыстар әсерінен пайда болған литосфералық катаклизмдерді жіктейді.

Бағалау: дұрыс жауаптар тақтаға шығарылады, оқушы өзін өзі бағалайды.

Кері байланыс: Қай катаклизм біздің аймақта кездеседі? Ақпаратты қабылдауы баяулау оқушыдан сұрау ұсынылады. Аталған оқушы жауап беруге қиналса, оқу дағдылары жоғарылау оқушы жауап берген жөн.

(К) Мұғалім литосфералық катаклизмдер жиі байқалатын аймақтар туралы ақпарат береді (слайд бойынша).

(Ж) Оқушылар литосфералық катаклизм жиі болатын 4-5 елдерді картадан анықтайды (ауызша).

Бағалау: өзара бағалау жүреді – жұпта бір-бірін бағалайды. Әр материктер, мұхиттар бойынша елдер тізімі көрсетіледі (слайд).

(Ж) Литосфералық катаклизмдердің пайда болуының себеп – салдарын анықтайды.

2-тапсырма. «Мен – саған, сен – маған» жаттығуы. Жұптық жұмыс. 1-оқушы литосфералық катаклизмді атайды, 2-оқушы бір пайда болу себебін атайды. 2-оқушы катаклизмді атайды, 1-оқушы бір салдарын атайды. Келесі жұп бірінші жұп атамаған себеп пен салдарды атайды.

Бағалау: өзара бағалау жүреді – жұпта бір-бірін бағалайды

Кері әсер (№ 9 слайд бойынша):Не себептен слайдта Аустралия көрсетілмеген? Оқушылар жауап береді. Жауаптарын түсіндіреді.

Күтілетін жауап:

Оқушылар алдыңғы оқу жылында таныс болғандықтан, «бұл материкте литосфералық катаклизмдер (жер сілкінісі мен вулканизм) байқалмайды» деп жауап беруі мүмкін.

(К) «Жер сілкінісі кезіндегі қауіпсіздік ережелері» бейнематериалы көрсетіледі.

Бейнематериалды көрер алдында алдағы орындалар ҚБ жұмысына қатысты бағалау критерийлері таратылады.

Критерий

Дескриптор

Бағалау:

Білімді бекіту үшін географиялық диктант жүргізіледі. Оқушылар жұпта бірін бірі бағалайды. 3-тапсырма.

Қорытындылау. Оқу мақсаттарына қайта оралу ұсынылады.

Үй тапсырмасы: ҚБ 3-тапсырмасы. 5-6 оқушыдан тұратын топтарда Алматы қаласы тұрғындарына арналған өзін-өзі ұстау ережесі және өзімен бірге қажетті заттарды алу туралы тізімі жазылған жадынама құрастырады. Жадынаманы АКТ-ны қолдана отырып түрлі формада ұсынуға болады.

Жадынама критерийлері беріледі («Үй тапсырмасы» парақшасында).

Кері әсер. «Басбармақ» әдісі бойынша.

9 минут

Тапсырма: Литосфера құрамындағы тау жыныстарын анықтайды, талқылайды. «Кластер құру» әдісін қолдану.

Тау жыныстары

Критерий

Дескриптор

Литосфера құрамындағы тау жыныстарын кластерге салып талқылайды.

• Тау жыныстарының түрлерін ажыратады.

• Кластер құрады.

• Тау жыныстарының қай топқа кіру себебін талқылайды.

• Пікір алмасады.

Бағалау:

Мадақтау, смайликтермен бағалау. Кері байланыс.

8 минут

Тапсырма:

«Жауабын маған көрсет» әдісі

Картамен жұмыс

Аймақтар бойынша катаклизмдер жиі байқалатын елдер:

Еуразия Швейцария, Ресей, Қазақстан, Непал, Қытай, Италия, Жапония

Африка Кения, Эфиопия, Камерун, Марокко, Мозамбик

Солтүстік Америка Мексика, АҚШ, Коста-Рика, Гаити (Орталық Америка)

Оңтүстік Америка Чили, Боливия, Перу, Колумбия

Тынық мұхиты Жаңа Зеландия, Гавай аралдары (АҚШ), Папуа-Жаңа Гвинея

Критерий

Дескриптор

Литосфераның заттық құрамындағы элементтерді таңбалармен сәйкестендіреді.

• Заттық құрамындағы элементтерді біледі.

• Литосфераның заттық құрамын ажыратады.

• Элементтердің таңбасын біледі.

• Дұрыс сәйкестендіреді.

Бағалау

«Шырша» әдісі бойынша.

100 % орындалды

Сабақтың соңы

7 минут

Рефлексия

Үйге тапсырма

2 минут

Литосфераның құрылысы мен заттық құрамы, термин сөздерді жаттау.

Қосымша ақпарат

Саралау

Бағалау

Пәнаралық байланыстар. Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау. Ақпа-раттық –коммуникациялық технологияларды қолдану

А деңгейдегі тапсырмада оқушылар мәтінмен жұмыс істей отырып литосфера құрылысымен құрамын ажыратты.Осы тапсырманы орындау кезінде құрылысын жақсы біледі, ал құрамын анықтаған кезде қиындық туса түсіндірме жұмыстарын алып барамын.

В деңгейдегі тапсырмада оқушылар литосфера құрамындағы тау жыныстарын кластерге салып талқылады, пікір алмасты, кластер құрудың тиімділігін айтып өз көмегімді беремін.

С деңгейдегі тапсырмада оқушылар литосфераның заттық құрамындағы элементтерді таңбасымен сәйкестендіреді.Тапсырманы толық орындай алғардықтан бұл деңгейдегі оқушыларды шығармашылыққа жетелеймін.

Бағдаршам

Смайликтер

Кері байланыс әдісі арқылы бағалау

АКТ қолдану барысында қауіпсізжік ережелерімен таныстырылады.