Адамгершілік –адамның рухани арқауы “Адамның басына қонған бақыттың тұрақты болуы жақсы мінез- құлыққа байланысты” Әбу Насыр әл-Фраби.
Адамның адамгершілік, саналылық дәрежесі – оның тәртібі мен іс-әрекетін анықтайтыны әлдеқашан дәлелденген.
Адамның бойынан адамгершілік қасиеттер табылса,
әрине сымбатты, парасатты көрінеді.
Адамгершілік – адамның асыл қасиеті. Жүсіп Баласағұн адамгершілік пен инабаттылықтың төрт қасиетін 6600 тармақтан 72 тараудан тұратын “Құтты білік” дастанында көрсетіп берді.
Шығыстың ұлы ғалымы әл-Фараби: Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды
айтып берейін деген екен.
Бүгінгі адамгершілікті сендер қалай түсінесіңдер,
әдеп-нормаларын білесіңдерме, озара пікірлесіп ой бөлісеміз.
Адамгершіліксіз адам айқайлай келеді.
Жан жағын жайпай келеді.
Адамгершілікті адам жай-жай келеді,
Жан-жағын байқай келеді.
Баймын деп мақтанба, жарлық бар.
Көппін деп сұқтанба, жалғыздық бар.
Ата-ананың ақылы сарқылмайтын көлмен тең.
Ақыл тозбайтын тон. Білім таусылмайтын кен.
Ақыл-байлық-азбас байлық
Ақылың болса арыңды сақта
Ар ұят керек әр уақытта.
Әдеп сақта әманда, әрбір адал адамға.
Жасасаң бір жақсылық
қайтарады сағанда.
Ынтымаққа қосылда, ықылас қой досыңа.
Ар мақсатың нақ болсын
Ақылыңнан тосылма.
Бітер істің басына
Жақсы келер қасыңа
Жақсы адам елдің ырысы,
Жақсы сөз- жанның тынысы.
Адамның адамшылығы – ақыл, ғылым, жақсы ата-ана, жақсы құрбы - ұстаздан болады.
Жақсылық істеуден жалықпа
Істеген жақсылығына өкінбе!
Әдепсіз бала ауыздықсыз атпен тең.
Ақылды қария жазып қойған хатпен тең.
Сыйға сый, сыраға бал.
Ұлың өссе, ұлы үлгілімен ауылдас бол,
Қызың өссе, қызы үлгілімен ауылдас бол.
Жақсы адам жолдасынан белгілі.
Биікке шықсаң көзің ашылады,
Жақсымен сөйлессең көңілің ашылады.
Ар қайда болса ұят сонда.
Әдептің не екенін әдепсіз адамды көргенде ұғарсың.
Аға әдепті болса, іні әдепті.
Әпке әдепті болса, сіңлі әдепті.
Әдептілік, ар, ұят – адамдықтың белгісі.
Ұят жүрген жерде абырой төгілмейді.
Абырой бар жерде ар шапан сөгілмейді.
Өзіңді сынай берме
Өзіңді үрейлендіріп қорқыта берме
Өзіңе-өзін мейірімді,жұмсақ және шыдамды бол
Өзіңді мақтауға үйрен
Өзіңді сүю,өзіңді қолдау екенін ұмытпа
Өз денеңе күтім жаса
Айна алдында жұмыс жасай біл
Өзіңді тап қазыр сүй
Өзін-өзі тану- өмірді сүйуден басталады
Адамның жанын сауықтыру,яғни жалқаулық,қызғаныштық сияқты теріс пиғылдардан адам жанын арашалау Қайырымдылық,шыдамдылық,кешірімділік сияқты баға жетпес асыл қасиеттерді орнықтыру басты мақсат Әркімнің өзін өзі тануына,өмірлік мақсат мүддесін ажырата білуге,болашаққа сеніммен қарай білуге ықпал етеді
- Біреуді кешіре білесіз бе? Өмірде өз орныңызды қаншалықты білесіз? Өзіңді қалай бағалайсың? Өмірдегі ең қымбат адамың кім? Сіз өз бойыңызда нені ең жоғары бағалайсыз? Сіз нені мақтан тұтасыз? Сіз нені өте жақсы жасай аласыз? Өмірде қандай қателік жіберіп алдыңыз? Сіз қандай адамсыз? Өзіңізді қаншалықты жақсы көресіз?
Сұрақтар
II- кезең . Ойын –жаттығу. - Әр халық әдебі қай сөзден басталады? -Әдептілік көрсететін сөздерге теңеу, балау сөздерді ата. -Басқа адамдардың сіз үшін атқарған қызыметіне алғыс айту. -Үлкен адамдардға қызымет ету үшін немесе оның тарапына қарай бір іс-әрекет жасау үшін қолданылатын сөздер. - -
Әдеп
Ә
Д
е
П
Т
І
Бағалау
