Жыныс – адам денесінің биологиялық және физиологиялық қасиеттері мен ерекшеліктері; әдетте еркек және әйел жынысы болады. Гендер - бұл ерлер мен әйелдер арасындағы өзгешелікті негіздейтін әлеуметтік жыныс мағынасын береді.
Бұл жыныс аралық рөлдердегі мінез-құлық, өзара:достармен, әріптестермен, сыныптас-тармен, ата-аналармен, кездейсоқ өткен-кеткен адамдар арасындағы қарым –қаты-настарды анықтайды.
Гендерология дегеніміз не?
Жыныс аралық бейімділікке негізделген еркек және әйел жыныс-тары өкілдерінің арасындағы әлеумет-тік әрекеттестікті қарастыратын ғылым.
« Жынысы немесе гендер?» тесті
1.Әйел адам балаға өмір береді.
2.Қыздарды, негізінен, ұқыпты және сыпайы , ұлдарды –батыл және епті болатындай тәрбиелейді.
3.Ана – махаббат, қамқорлық және бейбітшілік символы.
4.Жасөспірімдік жаста ұлдардың дауысы өзгереді.
5.Әйелдер әсерлі, еркектер орнықты болып келеді.
6.Мұсылмандардың ең жоғары діни басшылары арасында әйелдер жоқ.
Қазіргі кезде қыздардың етжеңді болуы, ал ұлдардың нәзіктенуі байқалады.
- Қоғамда ажырасулардың көбеюі.
- Толымсыз отбасылардың басымдылығы.
- Отбасында ана рөлінің басым болуы.
- Еркектердің бала тәрбиесіне араласпауы.
- Ұлдардың және қыздардың өзара қатысу мәдениетінің жоқ болуы.
- Ер педагогтардың аз болуы.
Гендерлік әлеуметтендіру қоғамдағы балаларды өз жынысына сай ерекшеліктерді білу, осыған сай әрекет ету және басқа жыныстардың ерекшеліктерін біле отырып, құрметтеу, қадір тұту сонымен қатар қарым- қатыстарының дұрыс реттелуіне бағыт бағдар беру болып табылады.
Гендерлік мәдениеттің қалыптасу критерийі қандай?
- Ұлдар мен қыздардың, жас жігіт пен қыздардың өзара қатынастарының дұрыс қалыптасуы.
- Бір-бірін түсінуі.
- Ұлға (жас жігітке,еркекке) тән:батылдық, серілік,еңбекқорлық қасиеттердің болуы.
- Қызға (бойжеткенге,әйелге) тән: мейірбандық, нәзіктік,шыдамдылық,балаға зор махаббат қасиеттернің болуы.
- Адалдықтың,достықтың,өзара көмектің болуы.
Қорытынды бөлім
“ Сіз ұлыңызды немесе қызыңызды тек қана өзіңіздің ата-аналық қуанышыңыз үшін ғана дүниеге әкеліп, тәрбиелеп жатқан жоқсыз.
Сіздің отбасыңызда болашақ азамат, болашақ қайраткер, болашақ күрескер өсіп келеді”
А. С Макаренко
