«Зимний фестиваль знаний 2025»

Тәрбиенің қайнар бұлағы

19 ғасырда қазақ халқының тарихы мен әдебиетіндегі жаңа бастамалар ағартушылық бағытта, яғни оқуға, білімге шақыру бағытында дамыды. Қазақ елінің ұлы тұлғалары Абай, Шоқан және Ыбырай Алтынсарин халықтың білім алуын басты мәселе деп таныды– Оқу-білімге шақырған әдебиетті ағартушылық әдебиеті деп атаймыз. Ағарту бағытында жазған ақын-жазушыларды ағартушылар дейміз Айзере, ағарту бағытындағы әдебиетіміздің негізін қалап, қазақ халқына алғашқылардың бірі болып мектеп ашқан Ыбырай Алтынсарин болған

1-тапсырма.

Ыбырай Алтынсариннің басқа қандай шығармаларын білесіңдер? 2. Ыбырай Алтынсариннің өмірі мен шығармаларына байланысты деректерді қосымша материалдарға сүйене отырып, толықтырыңдар. 3. Не себепті қазақ әдебиетінде 19 ғасырдың басында ағартушылық бағыт дамыды? Олардың ірі өкілдері кімдер болды?

Ыбырай Алтынсариннің шығармаларының көбі шағын әңгіме түрінде берілген. Жазушы ретінде қазақ әдебиетіндегі әңгіме жанрының қалыптасуына ықпал етті. әңгіме – эпос жанрының шағын түрі. Әңгіменің жанр лық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіп- керлер саны аз, сюжет ұйтқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды жаңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді. Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей қатыс тылығын көрсетеді. Қазіргі әңгіменің бастаулары халық ауыз әдебиетінде жатыр. Сонау көне заманнан-ақ халық өзінің тұрмыс-салты, күнделікті тіршілігі жайлы ауызша әңгімелер туғызып отырған.

Олимпиады: Русская литература 5 - 11 классы

Содержимое разработки

Қандыағаш қалалық №4 ом

Мамбеталина Д.А

Күні: 24.11

2-бөлім. «Тәрбиенің қайнар бұлағы»

Сабақтың тақырыбы:

Даланың тұңғыш қоңырауы.

СЫНЫП: 5

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны: 0

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

5. А/И2. Автор бейнесі. Эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтау.

Сабақ нәтижесі:


Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтайды

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтайды, автор туралы пікірлеседі

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтайды, автор туралы пікірлеседі, оқулықтағы тапсырмаларды орындайды

Бағалау критерийі

Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.

Тілдік құзіреттілік

толғау риторикалық сұрау эпитет

Ресурстар

Оқулық, қима қағаздар, маркерлер, постер, интербелсенді тақта, смайликтер, хрестоматиялық материал

Әдіс-тәсілдер

Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.

Пәнаралық байланыс

Музыка, қазақ тілі.

Алдыңғы оқу

Бөлім бойынша жиынтық бағалау

Сабақтың жоспары

Жоспарланған уақыт

Сабақ барысы :

Бағалау түрлері

Басталуы







Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары»

Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут

«Өзі туралы кластер» тренинг

Оқушылар танысу үшін өздері туралы кластерлер құрастыруы керек. Олар парақтың ортасындағы шеңберге өз есімдерін жазып, одан таралатын шеңберлерге өздерінің өмірінде маңызы бар бес негізгі рөлін жазады. Мысалы: Жанұяның еркесі, адал дос т.б


«Өзі туралы кластер» тренинг, қағаздар, қалам.


Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер

Ортасы

10 минут






Сергіту сәті

















19 ғасырдың екінші жартысында қазақ әде биеті тарихында жаңа бағыт пайда болды. Бұл бағыт ағартушылық мақсатта дамыды. Иә, 19 ғасырда қазақ халқының тарихы мен әдебиетіндегі жаңа бастамалар ағартушылық бағытта, яғни оқуға, білімге шақыру бағытында дамыды. Қазақ елінің ұлы тұлғалары Абай, Шоқан және Ыбырай Алтынсарин халықтың білім алуын басты мәселе деп таныды– Оқу-білімге шақырған әдебиетті ағартушылық әдебиеті деп атаймыз. Ағарту бағытында жазған ақын-жазушыларды ағартушылар дейміз Айзере, ағарту бағытындағы әдебиетіміздің негізін қалап, қазақ халқына алғашқылардың бірі болып мектеп ашқан Ыбырай Алтынсарин болған

1-тапсырма.

Ыбырай Алтынсариннің басқа қандай шығармаларын білесіңдер? 2. Ыбырай Алтынсариннің өмірі мен шығармаларына байланысты деректерді қосымша материалдарға сүйене отырып, толықтырыңдар. 3. Не себепті қазақ әдебиетінде 19 ғасырдың басында ағартушылық бағыт дамыды? Олардың ірі өкілдері кімдер болды?

Ыбырай Алтынсариннің шығармаларының көбі шағын әңгіме түрінде берілген. Жазушы ретінде қазақ әдебиетіндегі әңгіме жанрының қалыптасуына ықпал етті. әңгіме – эпос жанрының шағын түрі. Әңгіменің жанр лық ерекшеліктері оқиғаны баяндау тәсілі, композициялық, сюжеттік құрылысы, көркемдік жүйесі арқылы айқындалады. Әңгіменің көлемі шағын, кейіп- керлер саны аз, сюжет ұйтқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. Онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәптіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды жаңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді. Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей қатыс тылығын көрсетеді. Қазіргі әңгіменің бастаулары халық ауыз әдебиетінде жатыр. Сонау көне заманнан-ақ халық өзінің тұрмыс-салты, күнделікті тіршілігі жайлы ауызша әңгімелер туғызып отырған.

«Ыстық орындық» әдісі, сұрақтар,


видеожазба

Бағалау


5 минут











Кері байланыс

3 минут

Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.


О аты-жөні

Тапс

Салыстыру


Тапсырма

«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

Балл




















«Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

  • Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?

  • Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?


Бағалау парақшасы










Рефлексиялық шеңбер


Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары

оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді

қалай жоспарлайсыз?

Пəнаралық байланыс

Қауіпсіздік жəне еңбекті

қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер

енгіздім жəне неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.

Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес

келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

жетілдіруге көмектесетін не білдім?



Получите свидетельство о публикации сразу после загрузки работы



Получите бесплатно свидетельство о публикации сразу после добавления разработки


Олимпиады «Зимний фестиваль знаний 2025»

Комплекты учителю



Качественные видеоуроки, тесты и практикумы для вашей удобной работы

Подробнее

Вебинары для учителей



Бесплатное участие и возможность получить свидетельство об участии в вебинаре.


Подробнее