Балалардың психикасы мен бас миының іс-әрекетін зерттеген кезде ғалымдар оларға қол функцияларының үлкен ықпал тигізетінін атап өтеді. Қоғамның пікірі қалыптасқандай, адамның қолы бас миынан «шығу жері» болып табылады. Көптеген ғылыми зерттеулер баланың ұсақ қозғалтқышын (саусақтық жаттығу) дамыту кезінде тілдің тез дамуын, ой-өрісін, келешекте хаттың қалыптасқанын көрсетеді. Демек, ұсақ қозғалтқышты дамыту бойынша жұмыс жиі түрде өткізілу қажет. Сонда ғана үлкен нәтижеге қол жеткізуге болады.
3-4 жастағы балаларға саусақтармен ойнау қызығушылықты туғызады (әсіресе егер олар әкесі мен шешесімен ойнаса). Баланың шаршауын алдын алу және қызығушылығын әрі қарай бекіту мақсатында міндетті түрде жеке тіл табысуды қолдаңыз және сабақтың ұзақтығы 15 минуттен аспауын бақылаңыз. Балаңызды «сіздің» ойынызды ойнауына мәжбүрлемеңіз. Сол ойынды қолдана отырып баланы қызықтыру кажет.
Алғашында үстелге немесе басқа затқа сүйеніп саусақ гимнастикасын жасау ұсынылады. Одан сон айқастырып кеуде бойында.
Саусақтық ойындарды ең қарапайым жаттығулардан бастау қажет, яғни: «Сорпаны тұздайық» (саусақтың ұштарымен қимылдатамыз); «Құстар» (құстар-саусақтар «тұмсығымен шұқиды», мысалы, берілген дыбыс бойынша сөздер); «Тұмсықтарды тазалайық» (балалар үлкен саусақпен жан жағынан бас бармақтың әр саусағын «тазалайды»).
Кейін қиын ойындарға өтуге болады. Саусақтық ойындарды сөздік сүйемелдеу ретінде аз фольклорлық пішіндер саналады (шағын тақпақтар, санауыштар). Сөз сөйлеу ырғағы, әсіресе тақпақтар ырғағы қозғалтқыштың үйлесуін жақсартады, содан басқа, тақпақ арқылы дем алудың дұрыс ритмі қалыптасады, есту-сөйлеу қабілеті дамиды.
«Саусақтармен ойын» ойынын өткізу принципін түсіну үшін сізге ойнауға ұсынамыз:
Қоян өмір сүріпті
Алақандарын соғады
Ұзын құлақ
Үш саусақты жұдырыққа, сілтеуіш және ортаңғы – құлақтар
Қоян тонып қалды
Екі қолдың саусақтарын қысады және босатады
Қолдары баста
Алақандарын бір-біріне үйкелейді
Мұрны тонып қалды
Екі қолдың саусақтарын қысады және босатады
Құйрығы тонып қалды
Құйымшақты сипайды
Жылынуға кетті
Алақандарын бір-біріне үйкелейді
Балалардың үйіне
Екі қолдың саусақтарын қысады және босатады
Сол жақта жылы және тиыш
Алақандарын соғады
Қасқыр жоқ
Іштерін алақанмен сипайды
Және түскі тамаққа сәбіз береді
Жүргізуші қолы сағат тілімен
Сонымен қатар «Сорока белобока», «Ладушки», «Этот пальчик Бабушка.....» сияқты тақпақтар барлықтарыңызға мәлім, бірақ тақпақтардың көптеген және басқа қызықты мәтіндері бар, яғни ол тақпақтар саусақ жаттығулары үшін негіз бола алады. Сіздің балаңыз «саусақ жаттығуларының» қарапайым нұсқаларын орындауды үйренгеннен кейін ғана саусақтармен ойнаудың қиын түріне өте алады.
Тағы да атап айту қажет, баламен осы жаттығуларды жиі өткізген жағдайда, сіз нәтижеге қол жеткізесіз, яғни сіздің балаңызда ұсақ қозғалтқышын, сөз сөйлеуін, жадысын, ынтасын, көз және есту қабілетін дамытасыз.
