"Найзатас" Ақылбек Манабаев

Пәннің аты:

Әдебиеттік оқу

Уақыты: 8.11.1017ж

Мұғалім: Ильясова Меруерт Ерсайынқызы

3Ә сынып

Барлығы – 20 оқушы

Сабақтың тақырыбы:

Найзатас. Ақылбек Манабаев

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Мәтінді түсініп оқуға, оның негізгі идеясын ашуға жетелеу. Оқушылардың сөздік қоры мен сөйлеу тілін  дамыту.

Әдіс-тәсілдері: БжС, түсіну, сұрақ-жауап, ой қозғау.
Көрнекілігі: ООМ матрицасы, слайд, оқулық, сағат, дәптер

Ұйымдастыру кезеңі

Мотивазия

Сыныпты белсендіру үшін сөз көшбасшыға беріледі, бірақ біз бүгін әнге береміз

«Мен қазақтың баласымын» әні

Тақтаның оң жағына 63%нормасы қойылады.

Оқушылардың субъектілі тәжірибесін өзектендіру.

Өткен сабақты бекіту. «Ырыс -Сыр» аңызын оқуға берілген. «Ырыс -Сыр» аңызына қарама-қарсы сұрақтар қойылады. ООМ матрицасына оқушыларға «+», «-» таңбасы қойылады.

1.Мәтін қалай аталады?

2.Мәтін халық ауыз әдебиетінің қай түріне жатады?

3. Аңыз қай заманда болған?

4. Байлар қай жерлерде өмір сүрген?

5. Кімдер байларға жалданып жүрді?

6.Бір күні қандай оқиға болды?

7.Сол кезде екеуі қандай айла тапты?

8.Бар қойынан айырылған екі жігіт байдың ызғарынан қорқып, не істеді?

9.Екі ағайынды жігіт келе жатса, алдарынан кім шықты?

10.Жігіттер қариядан не сұрады?

11.Қария оларға қандай кеңес берді?

12. Оттай жанған Қызылқұмнан шығып, қандай жерге тап боласыңдар деді?

13. Ол жерде не істеңдер деді қария?

14. Жігіттер қарияға қандай сұрақ қойды?

15. Қария ол жердің аты не деді?

16. Бақыт іздеген жігіттер арып-ашып қайда жетті?

17.Сырдың суын мейірлене ішіп қанып алған соң, олар не іздеді?

18. Сырды жағалай келсе ол кімдердің ауылы екен?

19.Екі ағайынды жігіт Сыр елінде қалай күнелтеді?

20. Екеуі қандай адамдарға айналып кетеді?

Бірінші баға. «+» «-»

Картамен жұмыс тәртібі түсіндіріледі.

Тақтаға нәтижені жазамыз.

1 кезең

Қабылдауды ұйымдастыру Тірек сөздер көрсету, олардың мағынасын ашу. Уақыт өткеннен кейін тірек сөздер жабылады.

Бірінші сыни нүкте. Жаңа тақырып бойынша қысқаша кіріспе жасау.

-Тарау қалай аталады?

-«Туған елім – туған жерім» деп аталады.

Елбасымыз «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты бағдарламалық сипаттағы мақаласында «Туған жер» бағдарламасын қолға алуды ұсынды. «Туған жердің әрбір сайы мен қырқасы, тауы мен өзені тарихтан сыр шертеді. Әрбір жер атауының төркіні туралы талай-талай аңыздар мен әңгімелер бар. Әрбір өлкенің халқына суықта пана, ыстықта сая болған, есімдері ел есінде сақталған біртуар перзенттері бар. Осының бәрін жас ұрпақ біліп өсуге тиіс» - деп көрсетті Елбасымыз.

Дәптерлерін ашып, бүгінгі күнді жазу. Тірек сөздер ілінеді.

7 тірек сөз:

1. Найза

2. Тас

3. Жота

4. Баба

5.Тарих

6.Батыр

7.Жау

Осы сөздердің мағынасын ашу. Тірек сөздерді жаттауға 30 секунд беріледі.

Осы сөздерді жазуға 30 секунд беріледі.

Дәптер ауыстырылады, тексереді, сөз санын жазады.

-6-7 сөз жазған оқушылар қол көтереді. ООМ матрицасына «+» таңбасы қойылады.

Екінші белгі

7 сөз – 30 сек

2-кезең

Ұғынуды ұйымдастыру

Мәтінді түсініп оқуға 7 минут 30 сек уақыт беріледі.

Мәтінді түсініп оқуға – 7 мин 30 сек

Түсінудің бірінші тексерілуі

Қарама-қарсы сұрау. Мәтін бойынша қарама-қарсы сұрақтар қойылады. «+» (Егер бір оқушы жауап бермесе, сұрақты қайталап, «-» бар оқушыға қойылады. Егер жауап болмаса, оқушылардан сұралады.)

Қарама – қарсы сұрақтар:

1. Мәтін қалай аталады?

2. Тау қойнауын аралаған сайын тастамайтын кім?

3. Атасы қайда барамыз деп ескертті?

4. Ердің қасынан ұстап алдында отырған атасы не айтып келе жатты?

5. Көсілген көк неден астық?

6. Қалың талды сайды өрлеп біраз жүрген соң қайда бұрылды?

7. Анау шаншылған қара тасты көрдің бе сол не деді?

8. Шылбырмен атты не істеді?

9. Жалпақ жонға қалай көтерілді?

10. Аумағы киіз үйдің орнындай, көкке мойнын соза шаншылған ненің қасында тұрды?

11. Әжем марқұм бұл тасты ненің белгісі іспеттес деуші еді?

12. Жоңғар басқыншылығы даламызға не жасаған шақ?

13. Жаулар орманды, жазықсыз жандарды не істеді?

14. Ел қорғау үшін қолына найза ұстап, атқа кім мінеді?

15. Қаржау батырдың өздеріне қарсы аттанғанын естіп, жаулар не істеу керек дейді?

16. Құмырсқадай қаптаған қалың жаумен шайқаста Қаржау батыр не істейді?

17.Басқыншы жоңғарларды атамекеннен қуып тастаған батырлар не істейді?

18. Қаржау батыр тілек айтып, найзасын қайда қадайды?

19. Батырдың ел – жұрты ұзақ жылдар бойы қалай өмір сүреді?

20. Жерге қадаған найзасы неге айналлып, мәңгі ескерткіш болып қалды??

21. Мәтіннің авторы кім?

2 минусы бар оқушыға «Құтқару шеңбері» сұрақтар қойылады.

Сол оқушыларға 3 сұрақ қойылады, олар қол көтеріп минустарын жояды.

Екінші сыни нүкте. Сұрау нәтижесінде түсінбеген, толық аша алмаған тақырыпты анықтау. Проблемалық аймақты анықтайды. 1,2 минут

Үшінші белгі + -

3 кезең

Бастапқы пысықтауды ұйымдастыру

Сыни сұрау. Сыни тұрғыдан сұрақтар қойылады.

Сыни тұрғыдан сұрақтар:

1. Мәтін «Ырыс - Сыр» деп аталады?

2.-Аяғыңа етік ки, бұл жолы Найзатастың шыңына шығамыз- деп ескертті атасы.

3.Ердің қасынан ұстап алдында отырған маған атам төбелер мен шоқылардың атын айтып, өзі білетін шежіресін баяндап келеді.

4.Қалың талды сайды өрлеп біраз жүрген соң солға бұрылдық.

5. Әне, анау шаншылған қара тасты көрдің бе? Найзатас сол,- деді атам.

6.Атам жерге түсті де, мені ер үстінен көтеріп алды.

7. Жалпақ жонға екі демалып тез көтерілдік.

8.Аумағы киіз үйдің орнындай, көкке мойнын соза шаншылған зәулім қара тастың түбінде тұрмыз.

9.- Атам марқұм айтушы еді – деді атам, - бұл тас бабаларымыздың тарихының белгісі іспетті.

10. Жоңғар басқыншылары даламызда бірге өмір сүрген шақ екен.

11. Жаулар орманды өртейді, жазықсыз жандарды өлтіреді, малын олжалайды, мекенін иемденеді.

12. Ел қорғау үшін Алпамыс батыр қол жинап, ақ найза ұстап атқы мінеді.

13. Қаржау батырдың өздеріне қарсы аттанбақ болғанын естіп, көзін жою керек дейді жоңғарлар.

14. Құмырсқадай қаптаған қалың жаумен Қаржау батыр мен серіктері асқан ерлік көрсетеді.

15. Қазақ батырлары бұл соғыста жеңіліп шығады.

16. Жоңғарларды атамекеннен қуып шығап, елдің басын қосып, қонысына қайтарады.

17. Енді соғыс болмасын, ел іргесі аман болсын!- деген тілекпен Қаржау батыр өзінің қылышын жерге қадайды.

18.Батырдың ел-жұрты ұзақ жылдар бойы бейбіт өмір сүріпті.

19. Жерге қадаған найзасы жасыл шөпке айналады.

20. Ұрпақтарына мәңгі ескерткіш болып қалыпты.

21. Мәтіннің авторы М.Әлімбаев.

3 минусы бар оқушыға «Құтқару шеңбері» сұрақтар қойылады.

Сол оқушыларға 3 сұрақ қойылады, олар қол көтеріп минустарын жояды.

Үшінші сыни нүкте. Сұрау нәтижесінде түсінбеген, толық аша алмаған тақырыпты анықтау. Проблемалық аймақты анықтайды. 1,2 минут

Үшінші белгі + -

4 кезең

Талдау

Уақыт

5 минут

Мәтін бойынша түсінгендерін жазады. Дәптер ауыстырып, сөз санын жазады. Ең көп жазған оқушыларға «+» таңбасы қойылады, әрі оқылады.

Төртінші сыни нүкте. Сұрау нәтижесінде түсінбеген, толық аша алмаған тақырыпты анықтау. Проблемалық аймақты анықтайды. 1,2 минут

Үшінші белгі + -

5 кезең

Сөз нормативі – 37 сөз

Рефлексия

Қысқа сабаққа талдау жасау. 4-5 деген бағалар санына қарай және нормаға сәйкес анықталады. Алға ұмтылуды ынталандырады.

Бағалар

Журналға баға қою нормативі: 4-5 баға – 5 ұпай

3 баға – 4 ұпай

2 баға – 3 ұпай

1 баға – 2 ұпай

Сапа нормативі:

63% оқушы 5 ұпай алу керек.

Үйге тапсырма

Мәтінді түсініп оқу, әңгімелеу. 65, 66 - бет