Сабақтың тақырыбы: Зат есімнің жіктелуі
Сабақтың мақсаты: Зат есімнің жіктелуі туралы білімді пысықтау.
Күтілетін нәтиже: жіктік жалғаулы сөз бастауышпен байланысып, сөйлемде үнемі баяндауыштың қызметін атқаратынын,зат есімдерді жекеше, көпше түрде жіктеп жазуға үйренді.
Сабақтың түрі : Білімді пысықтау
Әдіс-тәсілдер:топтық, миға шабуыл,көрнекілік, АКТ.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу.
Психологиялық ахуал: Таңертең тұрамын, бетімді жуамын,
Жаттығу жасаймын.
Айнаға қараймын,шашымды тараймын,
Асымды ішемін, сөмкемді аламын.
Мектепке барамын. Партаға отырып,
Сабағымды бастаймын.
Балалар сабаққа дайынбыз ба? Оқу құралдарымыз түгел ме?
Ендеше үйге қандай тапсырма берілді?
Үй жұмысын тексеру. Интербелсенді тақтадан.
Жетон жинау арқылы бағаланады.
Жақсы балалар үй тапсырмасын дұрыс орындаппыз, үй тапсырмасы түсінікті болса келесі мына сұрақтарға жауап берсеңдер «Миға шабуыл» стратегиясы бойынша:
Ойын «Тосын сый» сұрақтарға жауап беру.
1. Қандай сөз таптарын білесің?
2. Зат есім дегеніміз не?
3. Көптік жалғауларды ата.
4. Зат есімде қанша септік бар?
5. Барыс септігінің сұрағы? ( Кімге? Неге?)
6. Жатыс септігінің сұрағы ? – Кімде? Неде?)
7. Табыс септігінің сұрағы? - кімді? Нені?)
8. Ілік септігінің сұрағы? – Кімнің? Ненің?)
9. Зат есім неше жақта тәуелденеді? І -менің, ІІ-сенің, сіздің, ІІІ-оның
10. Зат есім қалай жіктеледі? Ереже және жекеше, көпше түрінде
11. Сөйлемде қандай қызмет атқарады? (баяндауыш)
Олай болса балалар біз бүгінгі сабағымызда зат есімнің жіктелуін пысықтаймыз. Ол үшін біз арнайы тапсырмаларды орындауымыз керек.
- Дәптерімізді ашып бүгінгі күнді жазып, оқулыққа назар аударайық.
Қане 1- жаттығуға қарап тапсырмасын оқып шығайық.
Өздерің қалаған 3 сөзді көшіріп жазып, қай жақта тұрғанын айт.
Сен – сазгерсің – ІІ жақ жекеше
Мен – кітапханашымын- І жақ жекеше
Біз –оқушымыз- І жақ көпше
Мен-баламын- І жақ жекеше
Біз –жолаушымыз- І жақ көпше
Нұргүл: саяхатшы, бастық. (тақтада)
Барлық тапсырманы дұрыс орындаған оқушыларға жетон беріледі.
Енді оқулықтағы 2-жаттығуға қарайық. Жұмбақтарды оқып, шешуін тап.
1.Шың басына өрмелеп,
Ұмтылар күнге дөңгелек. (Альпинист)
2. Құрып қойып өрмегiн,
Ұршықтарын ойнатып.
Сәндi мата өрнегiн,
Жасайтын кiм жайнатып? (Тоқымашы)
3. Екi шекпен күмбiрлеп,
Көңiл сазын сапырады,
Тұлпар шабыс дұмбiрлеп,
Желпiндiрiп отырады. (Күйшi)
Жұмбақ шешуі болған сөздерді жекеше түрде жіктеп жазу.
І жақ мен альпинистпін тоқымашымын күйшімін
ІІ жақ сен альпинистсің тоқымашысың күйшісің
Сіз альпинистсіз тоқымашысыз күйшісіз
ІІІ жақ ол альпинист тоқымашы күйші
Топқа бөлу. 3-жаттығу: Мозайкақұрастыру арқылы шыққан сурет атауларын жіктеп жазу.
І жақ мен футболшымын суретшімін құрылысшымын әншімін
ІІ жақ сен футболшысың суретшісің құрылысшысың әншісің
сіз футболшысыз суретшісіз құрылысшысыз әншісіз
ІІІ жақ ол футболшы суретші құрылысшы әнші
Көпше
І жақ біз футболшымыз суретшіміз құрылысшымыз әншіміз
ІІ жақ сен футболшысыңдар суретшісіңдер құрылысшысыңдар әншісіңдер
сіз футболшысыздар суретшісіздер құрылысшысыздар әншісіздер
ІІІ жақ ол футболшы суретші құрылысшы әнші
Шығармашылық жұмыс.
1-топ.Зат есімі бар мақал –мәтел.
Балықшы балықшыны қиядан таниды.
2-топ:Жіктік жалғауларының астын сызу.
Мен – Арғын деген арыспын,
Азуы кере қарыспын.
Сен – бұзау терісі шөнтіксің,
Мен — өгіз терісі талыспын.
3-топ: Көп нүктенің орнына тиісті жіктік жалғауын қойып, сөйлемдерді көшіріңдер.
Бригадир Әсет пен Салиқаны шақырды.
Сен бақшашы ..., - деді ол Әсетке.
Сен көмекші ... – деді Салиқаға.
Екеуіңе мына егісті бекіттім. Мен бригадир ... , сендерге көмек ұйымдастырамын.
4-топ:жаңылтпаш.
Ғарышкер ұшты ғарышқа.
Ғарышқа ұшты ғарышкер.
Айтшы, ғарыш алыс па?
Қорытынды: Тест.
1.Жіктік жалғауы қандай мүшелерді жалғастырады ?
а) тұрлаусыз мүшелерді ;
ә)бастауыш пен баяндауышты ;
б) бастауыш пен тұрлаусыз мүшені .
2. Жіктік жалғаулы сөз сөйлемнің қай мүшесі болады ?
а)баяндауыш ;
ә) бастауыш кейде баяндауыш ;
б) тұрлаусыз мүше .
3. –мын , -мін , -бын , -бін , -пын , -пін қосымшалары қай жақтікі ?
а) ІІІ жақ ;
ә) ІІ жақ , көпше түр ;
б) І жақ , жекеше түр .
4. Жіктік жалғаулы зат есімдерді белгіле .
А)анам, әкем , әкемнің ;
ә) қарлығашқа , қарлығашым ;
б)ұстазбын , балдырғансың , ұстазсыз .
5.Зат есімді тап.
а) қызыл ә) мектеп б) оныншы
Тексеру. Жетон арқылы бағалау.
Рефлексия: 2 жұлдыз, 1 тілек
Әр оқушы өзінің бүгінгі сабақтан алған әсерімен, сабақтан ұнаған жерлерін жазып, тиісті смайликтің астына апарып іліп шіғады.
Үйге тапсырма беру: 4,5 – жаттығу, 23 бет.
Сабақ аяқталды сау болыңыздар!
