Сабақтың тақырыбы: «Құрманғазының өмірі мен шығармашылығы»
Сабақтың мақсаты: Күй өнерін қастерлеуге баулу.Күй шежіресі туралы толық түсінік беру.
Сабақтың жүру барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
II. Үй тапсырмасын тексеру:
III.Жаңа сабақ: 1.Күй атасы Құрманғазының өмірі мен шығармашылығын баяндау
2. Күйлерін тыңдау.
Оқулықпен жұмыс:
Құрманғазы Сағырбаев-1818 ж қазіргі Батыс Қазақстан облысының Жаңақала ауданына қарасты Жиделі деген жерде дүниеге келген. Шыққан тегі- Кіші Жүз. Он екі ата Байұлынан өрбіген Қызылқұрт руынан Құрманғазының 7ші атасы Ерші деген кісі от тілді , орақ ауызды, сөз дарыған адам болыпты. Ал, нағашы жұрты-Беріш руы. Қалмақ шапқыншылығы кезінде ерлігімен көзге түскен Өтеміс би,Махамбет,Исатай сияқты қазақтың ардақты батырларымен тумалас. Құрманғазының әкесі Сағырбай өнерге мойын бұра алмаған, қарапайым шаруа адамы болған. Құрманғазыға бесінші атасы Балтабай әулеті шетінен домбыраға тіл бітірген, өнерпаз болған.
Құрманғазы – бала күнінен Байжұма , Баламайсаң сиақты күйшілердің күйін тыңдап, Ұзақ күйшіден дәріс алған.
1830 жылы Кіші жүзден шыққан Исатай Тайманұлы және оның досы дауылпаз ақын дәулескер күйші Махамбет Өтемісұлы бастаған «Жәңгір ханға шаруалар көтерілісінде Құрманғазы да болған . Сол жылдарында Исатайға арнап «Кішкентай» деген күй шығарады. 1857 жылы Құрманғазы қудаланып,түрмеге отырғызылады. Қапаста отырғанда «Қайран шешем», «Ертең кетем», «Кісен ашқан» , «Түрмеден қашқан» , «Арба соққан», «Перовский марш» күйлерін шығарған . Осы күйлер ішінде «Қайран шешем» күйін абақтыда жатқан кезде шығарған. Бір күні түрмеде жатқан Құрманғазыға анасы Алқа келеді. Баласының түрмеде езілгенін көрген бір беткей ана ұлының жағынан тартып жібереді. «Мен ұл тудымба десем, ез туған екенмінғой, мына қас дұшпандарыңның алдында оныңды көрсетпе» -деп, қапаста жатқан ұлына жігер берген екен.
Осыдан кейін күйші қолына домбыра алып «Қайран шешем» күйін шығарған.
Ал баршаңызға жақсы таныс Адай күйінің шығу тарихы жайлы екі аңгіме былай тарайды.
« Құрманғазы Маңғыстау жерінде Ақмаңдай деген қызбен күй тартысқан екен . Сол тартыстың үстінде осы Адай күйі шыққан десе» Екінші әңгіме бойынша , Исатай –Махамбет көтерілісі кезінде Адай руының батырларына арналған деп айтылады.
Құрманғазының 100 ге жуық күйі бар. Олардың әрқайсысының мазмұны, шығу тарихы кеңінен баяндалады.
Құрманғазы қазақтың үлы күйшісі, компазиторы, қазақ аспапты музыка өнерінің классигі. Ол- заманындағы қоғамдық әлеуметтік қайшылықтарға қары күресіп өткен адам. Ол 71 жасында 1889 жылы Астархан облысында жерленген.
IV.Күйлерін тыңдау: «Қайран шешем»,«Адай» күйі
V.Сабақты қортындылау: Нені есімізге сақтаймыз? Құрманғазы-күйші,композитор,күй атасы, күйші ұстаз,еркіндік -теңдік үшін күрескен.
VI.Үйге тапсырма беру: Күйшінің бір күйін сипаттау.
